Άλλο άνθρωπος,

άλλο γυναίκα...

και η Σωτηρία Μπέλλου

"Ο Μουσχουντής όταν με είδε λέει στο χωροφύλακα που μ΄έφερε έλα δω ρε, του λέει, τον αρώτησες πως τον λένε τον άνθρωπο; Ναι. Δε μου είπατε να φέρω τον άνθρωπο και την γυναίκα που ήταν εκεί πέρα; Έφερα τον άνθρωπο. Για την γυναίκα δεν θυμάμαι τι έγινε"

(απόσπασμα από το Μάρκος Βαμβακάρης, Αυτοβιογραφία, σελ. 165)

Όταν ο Μάρκος μεταφέρει αυτό το συμβάν μιλάει τη καθημερινη του γλώσσα. Ο άνθρωπος ήταν αυτός. Γυναίκα ήταν κάποια που πουλούσε το σώμα της. Ο ασυνείδητος διαχωρισμός όμως υπάρχει από κάτω.

Μα κι εμείς σήμερα, εμείς οι αρσενικοί, δε χρησιμοποιούμε πολύ συχνά το ουσιαστικό άνθρωπος για τις γυναίκες. Άνθρωποι είμαστε εμείς.

Υπερβάλλω;

Πάμε τώρα κάπου αλλού που δεν είναι ακριβώς αλλού.


Αν ρωτήσει κανείς οποιονδήποτε, ποιοί συνειρμοί δημιουργούνται όταν αναφερθεί το όνομα της Μπέλλου, θ΄ακούσετε λίγο πολύ τα ίδια, σα να εκτυπώνει ένα μηχάνημα πανομοιότυπα αντίγραφα. Στέρεα, βαριά, χάλκινη και άλλα τέτοια.
Βέβαια, όλοι εννοούν αυτό που έχουν ακούσει. Συνήθως, την ύστερη Μπέλλου, αρχής γενομένης με τους δίσκους με τις ρομντικές και άσχετες με το θέμα ξυλογραφίες του χαράκτη Τάσσου. Μετά, το τραγούδι "Με αεροπλάνα και βαπόρια" που, επιτέλους, για τους "άλλους" έφερε τη Μπέλλου στα "καθ΄ημάς", στο έντεχνο τραγούδι, έξω από τον παράξενο υποκοσμιακό περιβάλλον του Ρεμπέτικου. Λατρεία γι αυτή τη περίοδο της Μπέλλου και, δεν ήταν παράξενο. Ήταν εξαιρετική και ώριμη.


Μιά άλλη κατηγορία που έχει ψάξει, λατρεύει και τη Νταίζη Σταυροπούλου που, όπως και της Μπέλλου, η φωνή της "αντρόφερνε...

 

Ένα τρίτο παράδειγμα ήταν η ύστερη φωνή της Λέλας Παπαδοπούλου που, πριν λίγο καιρό, άφησε αυτό τον κόσμο και που επίσης είχε πολύ καλή και τεχνική φωνή.

">

Μιά λογική απορία μπορεί να είναι, γιατί υπάρχει στο Ρεμπέτικο  προτίμηση για τις γυναίκες που η φωνή τους θυμίζει ανδρικά πρότυπα (η αγάπη για τη Μαρίκα Νίνου, είναι μιά άλλη κουβέντα); Αρκεί σαν εξήγηση ότι ο χορός του Ρεμπέτικου σύρεται από άντρες και ότι η επικράτηση, ως και σήμερα, του ανδρανδρικού πειραιώτικου Ρεμπέτικου σηκώνει τέτοιες φωνές;

Ας μη χαθούμε όμως, ήθελα μονάχα να δώσω κάποια παραδείγματα από την παλιά Μπέλλου, αυτή που δεν ακούγεται, σχεδόν πουθενά.


Εδώ θ΄ακούσετε τη νεανική φωνή της Μπέλλου (Δεκέμβρης 1947) και το πρώτο τραγούδι που της έδωσε ο Τσιτσάνης, μαζί με το "Όταν πίνεις στη ταβέρνα". 


 Προσέξτε ότι στο σημείο που λέει "τώρα το κατηγο-oρείς", κάνει, ίσως για μιά και μοναδική φορά σ΄όλη τη πορεία της, με το σαγόνι της αυτό που έκαναν οι Μικρασιάτες. Ένα γρήγορο ανεβοκατέβασμα της κάτω σιαγόνας. Το ίδιο κάνει μετά και στις λέξεις
"χρυσή" και "πονηρή". 
Είναι, ίσως, ένα από τα καλύτερα τραγούδια του Τσιτσάνη, χάρη και στην υπέροχη Σωτηρία.


 http://www.fileden.com/files/2008/6/6/1947074/16%20%C3%94%C3%8F%20%C3%90%C3%81%C3%89%C3%84%C3%89%20%C3%90%C3%8F%C3%95%20%C3%85%C3%89%C3%97%C3%85%C3%93%20%C3%96%C3%89%C3%8B%C3%8F%20%5B%C3%8C%C3%B0%C3%9D%C3%AB%C3%AB%C3%AF%C3%B5-%C3%82.%C3%94.-%C3%97%C3%B1%C3%B5%C3%B3%C3%9F%C3%AD%C3%A7%C3%B2%5D%282%29.mp3

Το δεύτερο είναι ένα τραγούδι του Παπαϊωάννου με τον οποίο συνεργάστηκε πολύ. Το τραγούδι αυτό έχει ξαναθιγεί σ΄αυτό το blog. Τίτλος, "Ότι θέλουν οι γυναίκες" (1951). Ο Καλλέργης τη συνοδεύει. 

http://www.fileden.com/files/2008/6/6/1947074/OTI%20THELOUN%20OI%20GYNAIKES.mp3

 Το τρίτο είναι "Το παλτό" (1948) του Γ. Μητσάκη. Η Μπέλλου τραγουδάει μαζί με τον Στελλάκη Περπινιάδη

http://www.fileden.com/files/2008/6/6/1947074/15%20-%20To%20palto.mp3

Και το τελευταίο, το "Κάνε κουράγιο καρδιά μου" (1948) του Παπαϊωάννου, πάλι με τον Στελλάκη Περπινιάδη

http://www.fileden.com/files/2008/6/6/1947074/08.%20Sotiria%20Mpellou%20kai%20Stellakis%20-%20Kane%20Kouragio.mp3




Τί λέτε τώρα για τη Σωτηρία Μπέλλου;

Δεν είναι έτζι τα πράγματα

Η ΓΥΝΑΙΚΑ ΣΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ΚΑΙ ΣΤΑ ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ ΤΩΝ ΡΕΜΠΕΤΗΔΩΝ

(Ηλία Σιδηρόπουλου)


http://mynima-hellas.com/2012/03/%CE%B7-%CE%B3%CF%85%CE%BD%CE%B1%CE%B9%CE%BA%CE%B1-%CF%83%CF%84%CE%B1-%CF%87%CF%81%CE%BF%CE%BD%CE%B9%CE%B1-%CE%BA%CE%B1%CE%B9-%CF%83%CF%84%CE%B1-%CF%84%CF%81%CE%B1%CE%B3%CE%BF%CF%85%CE%B4%CE%B9%CE%B1/

απάντηση του παρόντος blog


Η ελληνική κοινωνία αλλοιθωρίζει ακόμα, στρέφει το πρόσωπό της αλλού και, ασυνείδητα, εκδηλώνει ανόητη υπεροψία και ασυνείδητο ρατσισμό απέναντι στους Έλληνες που ήρθαν το 1922 απ΄την αντίπερα όχθη.
Το φαινόμενο γίνεται ακόμα πιό κωμικοτραγικό όταν τέτοιες απόψεις προωθούνται από ανθρώπους που φαίνονται ν΄ανήκουν στην Αριστερά.
Άλλο το Μικρασιάτικο τραγούδι και τα ήθη που ήρθαν από κει και άλλο το Ρεμπέτικο. Κοινά ήθη απέναντι στις γυναίκες ναι, μεγάλες και σημαντικές οι διαφορές όμως.
Παραθέτω ένα μικρό απόσπασμα στα αγγλικά από την εργασία του Nicholas G. Pappas με τίτλο: Concepts of Greekness: The Recorded Music of Anatolian Greeks after 1922.
"... rebetika have been the subject of scholarly study only in recent years and, even within Greece, are the refuge of only amateur musicologists. Even in these studies, there has been a tendency to concentrate on the so-called "Piraeus rebetika", which are perceived by many to be the genuine performances, the "rebetika high" of Gail Holst and others. For them, the music of the Anatolian refugees was merely a pubescent version of what was to follow, rather than a musical and cultural tradition in its own right".
Για να μακρυγορώ, άλλη θέση είχαν οι γυναίκες Μικρασιάτισσες τραγουδίστριες και άλλα πράγματα αντίκρυσαν, έκπληκτες, όταν ήρθαν στην Ελλάδα.
Το ανακάτεμα του Βαμβακάρη, της Αγγέλας Παπάζογλου, του Τσιτσάνη, της Αγγελικής Καραγιάννη κλπ. σ΄ένα τορβά που του βάζουν ετικέτα Ρεμπέτικο είναι τελείως ερασιτεχνική και μυωπική.
Άλλη θέση ανάμεσα στους άντρες μουσικούς είχαν η Ρόζα Εσκενάζι, η Ρίτα Αμπατζή, η Μαρίκα η Πολίτισσα κλπ. και άλλη κατάσταση αντίκρυσε η αδερφή της Ρίτας, Φωφώ Αμπατζή-Καρίβαλη που ήταν και η πρώτη που ανέβηκε σε ρεμπέτικο ελλαδικό πάλκο με το Μάρκο, Μπάτη και Σια.
Όπως λέει και ο Nicholas G. Pappas παραπάνω, το Μικρασιάτικο τραγούδι και οι στάσεις του απέναντι στις γυναίκες, στάσεις που βέβαια ποίκιλλαν ήταν, με κάποιο τρόπο, η εφηβεία του Ρεμπέτικου. Είχε όμως μιά πολύ πιό προωθημένη, ΚΑΙ ΜΟΥΣΙΚΑ με τον τεράστιο πλούτο παραδόσεων που κουβαλούσε μέσα του, και πολύ πιό  ελεύθερη στάση απέναντι στις γυναίκες. Το πειραιώτικο Ρεμπέτικο σημάδεψε μιά οπισθοχώρηση, πάνω στο θέμα των φύλων, και μιά εφηβική στάση και φόβο απέναντι στις γυναίκες που θύμιζε τη στάση των νέων άγριων αγοριών πριν τα μαλακώσει η πρώτη τους αγαπημένη.
Αν τα πράγματα άλλαξαν αργότερα είναι μιά άλλη συζήτηση.