Γειά σου, ρε Ρίτα!

Γειά σου ρε Ρίτα!!!

Η ειρωνεία, σα μέσο παρηγοριάς, στην οικονομικά δύσκολη δεκαετία του ΄30 είναι ένα σπάνιο φαινόμενο στα μικρασιάτικα και στα ρεμπέτικα. Μόνο ο Γρηγοράκης Ασίκης και, αργότερα, ο Βασίλης Τσιτσάνης τη χρησιμοποίησαν, σε μετρημένα στα δάχτυλα του ενός χεριού τραγούδια.

Εδώ, έχουμε ένα μοναδικό παράδειγμα σε τραγούδι του τυφλού Στ. Χρυσίνη, παιγμένο με τα ασημένια του δάχτυλα. Είναι η "Μαργαρίτα" (1937)


Η καημένη η Μαργαρίτα να ξεφύγει δεν μπορεί,
πως επάτησε στην πίτα*, μοναχή της τ΄ απορεί.
την επάντρεψ΄η μαμά της με τον πρώην έμπορά* της,
και της έχει στ΄όνομά της προίκα απείραχτη, γερή.


Έχει μιά καλή παράγκα, μα δεν θέλει να το πει,
εκατόν πενήντα φράγκα έδωσε γιά τη σκεπή,
έχει όλα τα προικιά της, π΄απορεί όποιος τα δει
ένα τρύπιο μαξιλάρι και μιά κούνια γιά παιδί.

Στο περίπατο την βγάζει να ζηλεύ΄η γειτονιά,
και τα λούσα που της βάζει δε τα βάζει άλλη καμμιά
τη βοήθησε η τύχη κι είναι σ΄όλα τυχερή,
πέντε φράγκα έχ΄η πήχυ το φουστάνι που φορεί.

Κι έτσι τώρα η Μαργαρίτα έχει όλα τα καλά,
πάτησε γερά στην πίτα* κι έχει και λεφτά πολλά,
μ΄ένα δίφραγκο γυρίζει, πότ΄εδώ και πότ΄εκεί,
με πενήντα δράμια ρύζι την περνάει την Κυριακή.

Σχόλια
πατάω (σ)την πίτα = αποτυγχάνω οικτρά, διαψεύδονται οι προσδοκίες μου
έμπορας = διφορούμενο το νόημα. Μπορεί να σημαίνει τον πρώην νταβατζή της μητέρας ή, απλά, πλανόδιο ή όχι, έμπορο.

Γιατί Thorax and mind?

Aς το πούμε με απλά λόγια...Ο σύγχρονος άνθρωπος θεωρεί αυτονόητο ότι παίρνει αποφάσεις με το μυαλό του. Ο απλός άνθρωπος πιστεύει το ίδιο αλλά, προσθέτει και τον παράγοντα της "καρδιάς ". Σα να υπάρχει εκεί ένα άλλο κέντρο αποφάσεων. Σε κάποιους/ες μπορεί ν' ακούγεται απλοϊκό ωστόσο , κάνουμε διάφορα πράγματα που μιά βαθύτερη φωνή προσπαθεί να μας αποτρέψει, κι όμως τα κάνουμε. Η φωνή της αποτροπής, λογικά, έρχεται από το μυαλό; Η άλλη, "από την καρδιά"; Ας μη μιλήσουμε γιά το γενικό παραλήρημα του έρωτα...

O Πλάτωνας και ο Σωκράτης ασχολήθηκαν πολύ με αυτό το θέμα, προσπαθώντας να διαγράψουν την ταυτότητα του ανθρώπου που θα λειτουργούσε μέσα σε μιά πολιτισμένη κοινωνία. Το πρόβλημα όμως δεν έχει λυθεί μέχρι σήμερα...

Τα τελευταία χρόνια συζητιέται και γράφεται στα σοβαρά η υπόνοια ότι, ίσως, ο άνθρωπος μεταφέρει, από γεννησιμιού του, κάποια μορφή προ-συνείδησης, μιά σειρά προγραμματισμένων κανόνων.Ο αγώνας ανάμεσα στην καρδιά και το κεφάλι είναι αδιάκοπος και γίνεται ακόμα εντονότερος, όσο περνούν τα χρόνια, γιατί η φωνή της καρδιάς είναι, κατά κανόνα, εχθρός της εξέλιξης. Αλλού ψάχνει, σε άλλα τοπία ευφορίας και ηδονής.

Τα ρεμπέτικα και ιδιαίτερα τα μικρασιάτικα, είναι δημιουργήματα της καρδιάς και όχι του κεφαλιού...Με τη συμβολική χρήση της λέξης "θώραξ" εννοώ το στέρνο, εκεί που λαμβάνονταν οι αποφάσεις των ομηρικών ηρώων. Πιό συγκεκριμένα, θέλω να δώσω, έμμεσα, ένα σήμα γιά το περιεχόμενο αυτού του blog. Διαλέγω το χώρο των θερμών συναισθημάτων της καρδιάς, του στέρνου, του θώρακα. Χρησιμοποιώ το μυαλό βάφοντάς το κόκκινο, με το χρώμα του αίματος που βράζει, ορίζοντας και τη στάση μου απέναντι στον κόσμο και τη ζωή...

Το ρέκβιεμ ενός βιβλίου...

Το έτος 2000 μ.Χ. έκανα ένα καθημερινό πρόγραμμα γιά τα παιδιά στην ΕΤ1. Οι φωτεινοί εγκέφαλοι του καναλιού φρόντισαν να βάλουν το πρόγραμμα στις 8:00 το πρωί (!), την ώρα δηλαδή που τα μικρά παιδιά (και όχι μόνο) έφευγαν ή ετοιμάζονταν γιά να πάνε στα σχολεία τους.

Βασανιζόμουν απίστευτα γι αυτό το ημίωρο πρόγραμμα γράφοντάς το, ζωγραφίζοντας, φροντίζοντας, παίζοντας ο ίδιος, παίζοντας κούκλες και κάνοντας τις διάφορες φωνές (βλ.
http://proinakia.blogspot.com/), τελείως μόνος.

Μου έλεγαν πως η ακροαματικότητα ήταν 0,001% (...) Δε τους πίστευα αλλά, άντε να βγάλεις άκρη...

Τελοσπάντων, ισορροπώντας ανάμεσα στη χαρά (γιατί το πρόγραμμα ήταν ολότελα αντι-τηλεοπτικό, δηλαδή απόλυτα ειλικρινές), την καθημερινή πίεση, το θυμό και την απόγνωση που μ΄έκανε να βγάζω μοβ ατμούς απ΄τ΄αυτιά, αποφάσισα να γράψω κι ένα βιβλίο. Κάθησα και το τέλειωσα.

Ο τίτλος του ήταν "Οι κακόμοιροι οι άνδρες..." (με αποσιωπητικά).

Άπειρος όπως ήμουνα, σκέφτηκα πως θά΄ταν σκόπιμο να βάλω τον εαυτό μου στο εξώφυλλο, μιάς και οι μαμάδες με βλέπανε καθημερινά στην τηλεόραση. Μεγάλο σφάλμα...

Δύτερο λάθος ήταν ο τίτλος.
Τα αποσιωπητικά δε τα προσέχει ο μέσος άνθρωπος και δε τα ερμηνεύει.
Οι γυναίκες (στις οποίες ήταν αφιερωμένο το βιβλίο) θα βρήκαν τον τίτλο ηλίθιο, και οι άνδρες επίσης, γιά διαφορετικούς λόγους. Έκανα δηλαδή ότι χειρότερο μπορούσα να κάνω γιά να το καταδικάσω.

Τελοσπάντων, το βιβλίο εκδόθηκε, αλλά γρήγορα διαπίστωσα ότι δεν υπήρχε σχεδόν πουθενά. Έτσι και συνέχισε ώσπου, ίσως, πολτοποιήθηκε. Κι εγώ, δεν ασχολήθηκα ποτέ μαζί του...

Τώρα, βλέπω ότι υπάρχει στον ΕΛΕΥΘΕΡΟΥΔΑΚΗ,(http://www.books.gr/ViewShopProduct.aspx?Id=61252)

στο βιβλιοπωλείο ΛΕΜΟΝΙ. ( http://www.lemoni.gr/shop/details.asp?ProductID=57248 ,

στο http://www.florasfun.gr/index.php

Θα υπάρχει σιγουρα και αλλού.

Θα το συνιστούσα, σα μιά προσπάθεια ενός αρσενικού να πει κάποια ειλικρινά και αυτοκριτικά πράγματα γιά το ανδρικό φύλο. Μιά δοκιμή, ίσως, θα σας πείσει...

Ασχολείται λίγο με την αρχαιότητα, κάπως με την περίοδο του ρεμπέτικου, με το σήμερα και το μέλλον.

Είσαι φάντης (Eisai fantis)

http://www.fileden.com/files/2008/6/6/1947074/07%20Rita%20Abadzi%20-%20Eisai%20Fantis.mp3

The sinnful (Η αμαρτωλή) - in both English and Greek

(το τραγούδι υπάρχει στο τέλος αυτού του post)

Πάντα πίστευα ότι τα ρεμπέτικα (τα τραγούδια του θώρακα) είναι, με διάφορους τρόπους, ειλικρινείς εξομολογήσεις, όχι μόνο βαθιάς αγάπης αλλά, κυρίως, ανδρικής αδυναμίας...

Σας δίνω ένα απλό και μελαγχολικό παράδειγμα του Σταύρου Καλούμενου (γιά τον οποίο δε γνωρίζουμε τίποτα περισσότερο απ΄το ότι έζησε στις ΗΠΑ και φωνογράφησε εκεί), με τον τίτλο "Η αμαρτωλή".

Νά οι στίχοι:

Δε θέλω στον Παράδεισο να πάω όταν πεθάνω,
γιατί δε θα σε βρω εκεί και τότε, τι θα κάνω;

Θέλω να πάω στην Κόλαση, τη χάρ΄ αυτή γυρεύω,
γιατί εκεί θε να σε βρω , αμαρτωλή, το ξεύρω.

γιάλα,

Γιατί ποτέ στη ζήση su*, ποτέ δε με λυπήθης,
να κάνεις ένα ψυχικό λίγο να μ΄αγαπήσεις.

γιάλα,
όπα,

Αμαρτωλή, μες τις φωτιές θα ψήνεσαι, θα λειώνεις,
δεν οφελεί, κακούργα μου, αν τώρα μετανιώνεις.

Μάζί κι εγώ με σένανε, στην Κόλαση αν λειώνω,
με τους διαβόλους συντροφιά, σένα να βλέπω μόνο.

Και πεθαμένους συντροφιά, διαβόλους θά΄χω έτσι,
και στη ζωή με διάβολο, ο δόλιο, είχα μπλέξει.

γιάλα,
όπλες,
γειά σου Σταύρο!

* Oι Έλληνες/ίδες τραγουδιστές/τριες που ζούσαν στις ΗΠΑ, πρόφεραν το ου σαν u.

__________________________________________________


I've always believed that rebetiko songs (thorax's songs) are, in different ways, sincere confessions of, not only deep love but mainly, masculine weakness...

I give you here a simple and melancholic example of Stavros Kaloumenos (whom we know nothing more than that he lived in the States and recorded there), under the title "The sinnful".

Here is the text:

I don't want to go to Paradise when I'll die
'cause I know I won't find you there and then, what Am I going to do?

I'd like to go to Hell, I'm asking for this favour,
'cause I'm going to meet you there, you sinnful, I know it

Yala,

Because you never showed some mercy, during your life,
do a good deed and love me just a bit

Yala,

You sinnful, you're going to burn and melt in Hell's fire.
It's no use, you cruel, if you regret.

I don't care if I melt together with you in Hell
and being with the devils, if I only can see you.

Together with the deads and the devils,
there won't be any difference,
'cause even during my life I was together with a devil, poor me.

Yala,
oples,
Yia sou Stavro!

Here is the song. Enjoy it!http://www.fileden.com/files/2008/6/6/1947074/16_Stavros_Kaloumenos_-_I_Amartoli.mp3

Ελληνοτουρκικό blog - Επιτέλους!

http://greek-turkish-music.blogspot.com/