Να θυμάται κανείς ή να μη θυμάται;
(αφιερωμένο στους/στις απανταχού αντιρρησίες της οποιασδήποτε αφοίωσης)
(Έχω ξεκαθαρίσει γιά τον εαυτό μου, και γιά σας που τυχαίνει, σιωπηλά, να περάσετε, πως η στείρα νοσταλγία είναι ένας πεθαμένος ιστός. Το παρακάτω γραφτό θέλει να πει πέντε πράγματα γιά την "καταναγκαστική αμνησία" που "εθνικές ανάγκες" επέβαλλαν στους Μικρασιάτες. Το θέμα όμως είναι πάντα επίκαιρο. Αυτή τη στιγμή στην Ευρώπη και εδώ που μένω το βλέπω καθημερινά, συμβαίνει ακριβώς το ίδιο πράγμα...)
"...Όλοι μου φωνάζουν:
παραδόσου !
Αλλά εγώ δεν παραδίδομαι. Αρκούμαι να παραδίδω μαθήματα Αγγλικής γλώσσης δίς, ή καί τρίς ακόμη της εβδομάδος, εις τας θνησιγενείς ραπτομηχανάς των επάλξεων. Όλοι μου φωνάζουν :
παραδόσου !
Όχι. Θα παραδώσω μόνον τίς εξάγωνες φωτοβολίδες των λαιμητόμων στο μαρμαρωμένο βασιλιά. Όλοι μου φωνάζουν :
παραδόσου !
...........
Παράδοσις, "Μην ομιλείτε εις τον οδηγόν", Nίκου Εγγονόπουλου, 1938
Τo γνωστό "να ζει κανείς ή να μη ζει;" τό'χουμε διαβάσει και ακούσει εκατομμύρια φορές. Προσωπικά, δε μου λέει απολύτως τίποτα, εδώ και πολλά χρόνια. Το νιώθω σαν ένα λανθασμένο, ανθρωποκεντρικό ψευτοδίλημμα. Η ζωή είναι ένα δώρο, μιά έκρηξη φωτός που δε ρωτάει τη γνώμη μας. Είναι ένα βασικό στοιχείο ενός ανώτερου προγραμματισμού που δε δίνει δυάρα γιά τα πολυτελή ερωτηματικά του, ουσιαστικά, ασήμαντου ανθρώπινου είδους (βλ. ανάρτηση στο www.proinakia.blogspot.com - "Τα παιδιά δεν είναι δικά σας παιδιά"). Αντίθετα, το αιώνιο δίλημμα " Να θυμάται κανείς ή να μη θυμάται;", είναι πάντα επίκαιρο και καθοριστικό γιά τη ζωή ενός ανθρώπου. Αφορά δυό μεγάλες κατηγορίες πραγμάτων: τη στάση απέναντι στο προσωπικό μας παρελθόν και τη στάση απέναντι στα ιστορικά γεγονότα που μας σημάδεψαν και καθόρισαν τη ζωή μας.
Χοντρικά, θα μπορούσαμε να λέγαμε ότι ο κόσμος μας χωρίζεται σε δυό στρατόπεδα. Στις χώρες που θέλησαν/προσπάθησαν να ξεχάσουν και προχώρησαν παραπέρα, και στις άλλες που θυμούνται, που δε θέλουν να ξεχάσουν κι έχουν μείνει πιό "πίσω". Κατά κανόνα, οι μεν δε καταλαβαίνουν τους δε. Όταν προέκυψε το θέμα του ονόματος της Μακεδονίας, πέρα απ' τα πολιτικά παιχνίδια που παιζόντουσαν και τον κάκιστο τρόπο που το χειριστήκαμε, ο ονομαζόμενος "ανεπτυγμένος" κόσμος είχε πλήρη αδυναμία να καταλάβει τη γκρίνια, την επιμονή και το "κόλημα" της ελληνικής πλευράς σε σύμβολα του παρελθόντος. Μιά άλλη παράμετρος του θέματος είναι ότι, η ονομασία Μακεδονία γιά τη Βόρεια Ελλάδα, είναι άγνωστη στην τρέχουσα κοινή γνώμη του εξωτερικού. Η λέξη έγινε γνωστή απ' τη στιγμή που το όνομα διεκδικήθηκε. Ε τώρα, πείτε μου, δεν έχει καμιά σχέση αυτό με τη βαρετότατη, στατική και παλιομοδίτικη προσκόλληση και εστιασμό στην Αθήνα (που ελάχιστοι τουρίστες αντέχουν πιά να επισκέπτονται), τον τσολιά, τους Σάτυρους με τον υπερμεγέθη φαλλό, την Ακρόπολη και το σουβλάκι; Η Θεσσαλονίκη και οι γύρω τόποι βλέπονται, βλακωδώς και εκ συστήματος, σα "μπασκλασαρία". Εδώ θα είναι κωμικό να μου προσαφθεί το γνωστό "σύμπλεγμα" των Σαλονικιών που μισούν την Αθήνα, και έχουν όλους τους λόγους. Απλά είναι πεντακάθαρο, μιά και θίγω αυτό, ότι η Θεσσαλονίκη θά συνέφερε να ήταν η πρωτεύουσα του ελληνικού κράτους κι απ' αυτό, μόνο κερδισμένοι θα είχαμε βγει. Ή, όχι;
Πίσω στο θέμα της αφομοίωσης.
Αφομοίωση η, ουσ. 1 (βιολ.) λειτουργία χάρη στην οποία μία βιολογική ενότητα, κύτταρο ή οργανισμός μετασχηματίζει τις ξένες θρεπτικές ουσίες που προσλαμβάνει από το εξωτερικό περιβάλλον σε δικά του συστατικά... 3. (ψυx.) το να ενσωματωθεί κανείς σ' ένα ξένο σύστημα... 5. (εθνολ.) διαδικασία με την οποία άτομα ή ομάδες με διαφορετική εθνική κληρονομιά απορροφώνται από τον πολιτισμό που κυριαρχεί σε μία κοινωνία.
Αυτή τη στιγμή, πλήθη ανθρώπων από διάφορες χώρες κουβαλώντας παραδόσεις, τραυματικές αναμνήσεις υποβάλλονται, γιά πρακτικούς και κατανοητούς λόγους, σε μιά διαδικασία σύγκρισης και καταναγκαστικής αφομοίωσης. Είναι απ' αυτά τα πράγματα που δε μπορούν να γίνουν κατανοητά αν δε τα νιώσει κανείς στο ίδιο το πετσί του. Μέσα σε μιά "ενωμένη" Ευρώπη που ψάχνει να βρει τον εαυτό της, κινούνται άνθρωποι με διαφορετικούς κώδικες όπου, "ειδικοί" που δε καταλαβαίνουν, προσπαθούν να τους ενσωματώσουν. Με τους ενήλικες δε γίνεται τίποτα. Αρνούνται. Είναι σα να πρέπει ν' αλλάξουν το ρυθμό της αναπνοής τους. Τα παιδιά τους διχάζονται στη πρώτη γενιά και θα "ενσωματωθούν" στη δεύτερη. Καλό ή κακό; Δεν υπάρχει απάντηση. Το κάθε τι έχει, τουλάχιστο, δυό όψεις.
Ένας νεαρός Τούρκος 17 χρονώ, γεννημένος στη Σουηδία και περιστοιχισμένος από ένα συμπαγές σόι που βγαίνει βόλτα μπουλουκηδόν. Οι γυναίκες σε μπεζ χρώματα και οι άντρες, χαμένοι στον κόσμο τους, προχωράνε 15 βήματα μπροστά. Κάθε χρόνο, τα καλοκαίρια, επισκέπτονται το γενέθλιο τόπο τους. Ο νεαρός Τούρκος ακολουθεί. Όταν γυρίζει πίσω λέει πως έπληξε και πως οι άνθρωποι εκεί χτίζουν (ακόμα) τα σπίτια τους από σκατά. Εννοεί την παλιά, σοφή και σωστά οικολογική μέθοδο χρησιμοποίησης ξεραμένων άχυρων ανακατεμένων με αφοδεύματα ζώων, γιά τη κατασκευή πλίνθων. Μέθοδος που εξασφαλίζει απόλυτη μόνωση, χειμώνα-καλοκαίρι. Τις προάλλες βλέπω ένα ντοκυμαντέρ απ' το Τορόντο του Καναδά, όπου έξυπνοι και συνειδητοποιημένοι αρχιτέκτονες χτίζουν τα σπίτια τους με παραπλήσιες μεθόδους, κατεβάζοντας το κόστος ηλεκτρικής ενέργειας σε μηδαμινά επίπεδα.
Τί κάνουν οι ευρωπαϊκές χώρες μ' όλους αυτούς τους ανθρώπους; Τίποτα ιδιαίτερο. Έχουν καταλάβει πως δε μπορούν να πετύχουν πολλά με τους ενήλικες. Πολύ απλά, τους περιμένουν να γεράσουν, να πεθάνουν γιά να εισπράξουν τα παιδιά τους που θά'χουνε λιγότερες αντιστάσεις. Μιά παραπλήσια αντιμετώπιση έχουν οι εταιρίες τηλεφωνίας. Υπάρχει ένα μεγάλο μέρος των ντόπιων πληθυσμών που δεν αγοράζουν κινητά τηλέφωνα, ακόμα και γιατί ο αντίχειράς τους δεν είναι εθισμένος να πατάει τα μικροσκοπικά πλήκτρα των συσκευών. Θα μπορούσαν να κατασκευάσουν μιά γενιά κινητών με μεγαλύτερα πλήκτρα. Δε συμφέρει όμως επενδυτικά, ακόμα και γιατί οι μεγάλοι/ες σε ηλικίες καταναλωτές/τριες δε θα είχαν ενδιαφέρον ν' αλλάζουν τα κινητά τους. Κάνουν λοιπόν υπομονή. Η μη εξασκημένη γενιά θα πεθάνει και η επόμενη είναι ήδη εθισμένη...
(συνεχίζεται)Χοντρικά, θα μπορούσαμε να λέγαμε ότι ο κόσμος μας χωρίζεται σε δυό στρατόπεδα. Στις χώρες που θέλησαν/προσπάθησαν να ξεχάσουν και προχώρησαν παραπέρα, και στις άλλες που θυμούνται, που δε θέλουν να ξεχάσουν κι έχουν μείνει πιό "πίσω". Κατά κανόνα, οι μεν δε καταλαβαίνουν τους δε. Όταν προέκυψε το θέμα του ονόματος της Μακεδονίας, πέρα απ' τα πολιτικά παιχνίδια που παιζόντουσαν και τον κάκιστο τρόπο που το χειριστήκαμε, ο ονομαζόμενος "ανεπτυγμένος" κόσμος είχε πλήρη αδυναμία να καταλάβει τη γκρίνια, την επιμονή και το "κόλημα" της ελληνικής πλευράς σε σύμβολα του παρελθόντος. Μιά άλλη παράμετρος του θέματος είναι ότι, η ονομασία Μακεδονία γιά τη Βόρεια Ελλάδα, είναι άγνωστη στην τρέχουσα κοινή γνώμη του εξωτερικού. Η λέξη έγινε γνωστή απ' τη στιγμή που το όνομα διεκδικήθηκε. Ε τώρα, πείτε μου, δεν έχει καμιά σχέση αυτό με τη βαρετότατη, στατική και παλιομοδίτικη προσκόλληση και εστιασμό στην Αθήνα (που ελάχιστοι τουρίστες αντέχουν πιά να επισκέπτονται), τον τσολιά, τους Σάτυρους με τον υπερμεγέθη φαλλό, την Ακρόπολη και το σουβλάκι; Η Θεσσαλονίκη και οι γύρω τόποι βλέπονται, βλακωδώς και εκ συστήματος, σα "μπασκλασαρία". Εδώ θα είναι κωμικό να μου προσαφθεί το γνωστό "σύμπλεγμα" των Σαλονικιών που μισούν την Αθήνα, και έχουν όλους τους λόγους. Απλά είναι πεντακάθαρο, μιά και θίγω αυτό, ότι η Θεσσαλονίκη θά συνέφερε να ήταν η πρωτεύουσα του ελληνικού κράτους κι απ' αυτό, μόνο κερδισμένοι θα είχαμε βγει. Ή, όχι;
Πίσω στο θέμα της αφομοίωσης.
Αφομοίωση η, ουσ. 1 (βιολ.) λειτουργία χάρη στην οποία μία βιολογική ενότητα, κύτταρο ή οργανισμός μετασχηματίζει τις ξένες θρεπτικές ουσίες που προσλαμβάνει από το εξωτερικό περιβάλλον σε δικά του συστατικά... 3. (ψυx.) το να ενσωματωθεί κανείς σ' ένα ξένο σύστημα... 5. (εθνολ.) διαδικασία με την οποία άτομα ή ομάδες με διαφορετική εθνική κληρονομιά απορροφώνται από τον πολιτισμό που κυριαρχεί σε μία κοινωνία.
Αυτή τη στιγμή, πλήθη ανθρώπων από διάφορες χώρες κουβαλώντας παραδόσεις, τραυματικές αναμνήσεις υποβάλλονται, γιά πρακτικούς και κατανοητούς λόγους, σε μιά διαδικασία σύγκρισης και καταναγκαστικής αφομοίωσης. Είναι απ' αυτά τα πράγματα που δε μπορούν να γίνουν κατανοητά αν δε τα νιώσει κανείς στο ίδιο το πετσί του. Μέσα σε μιά "ενωμένη" Ευρώπη που ψάχνει να βρει τον εαυτό της, κινούνται άνθρωποι με διαφορετικούς κώδικες όπου, "ειδικοί" που δε καταλαβαίνουν, προσπαθούν να τους ενσωματώσουν. Με τους ενήλικες δε γίνεται τίποτα. Αρνούνται. Είναι σα να πρέπει ν' αλλάξουν το ρυθμό της αναπνοής τους. Τα παιδιά τους διχάζονται στη πρώτη γενιά και θα "ενσωματωθούν" στη δεύτερη. Καλό ή κακό; Δεν υπάρχει απάντηση. Το κάθε τι έχει, τουλάχιστο, δυό όψεις.
Ένας νεαρός Τούρκος 17 χρονώ, γεννημένος στη Σουηδία και περιστοιχισμένος από ένα συμπαγές σόι που βγαίνει βόλτα μπουλουκηδόν. Οι γυναίκες σε μπεζ χρώματα και οι άντρες, χαμένοι στον κόσμο τους, προχωράνε 15 βήματα μπροστά. Κάθε χρόνο, τα καλοκαίρια, επισκέπτονται το γενέθλιο τόπο τους. Ο νεαρός Τούρκος ακολουθεί. Όταν γυρίζει πίσω λέει πως έπληξε και πως οι άνθρωποι εκεί χτίζουν (ακόμα) τα σπίτια τους από σκατά. Εννοεί την παλιά, σοφή και σωστά οικολογική μέθοδο χρησιμοποίησης ξεραμένων άχυρων ανακατεμένων με αφοδεύματα ζώων, γιά τη κατασκευή πλίνθων. Μέθοδος που εξασφαλίζει απόλυτη μόνωση, χειμώνα-καλοκαίρι. Τις προάλλες βλέπω ένα ντοκυμαντέρ απ' το Τορόντο του Καναδά, όπου έξυπνοι και συνειδητοποιημένοι αρχιτέκτονες χτίζουν τα σπίτια τους με παραπλήσιες μεθόδους, κατεβάζοντας το κόστος ηλεκτρικής ενέργειας σε μηδαμινά επίπεδα.
Τί κάνουν οι ευρωπαϊκές χώρες μ' όλους αυτούς τους ανθρώπους; Τίποτα ιδιαίτερο. Έχουν καταλάβει πως δε μπορούν να πετύχουν πολλά με τους ενήλικες. Πολύ απλά, τους περιμένουν να γεράσουν, να πεθάνουν γιά να εισπράξουν τα παιδιά τους που θά'χουνε λιγότερες αντιστάσεις. Μιά παραπλήσια αντιμετώπιση έχουν οι εταιρίες τηλεφωνίας. Υπάρχει ένα μεγάλο μέρος των ντόπιων πληθυσμών που δεν αγοράζουν κινητά τηλέφωνα, ακόμα και γιατί ο αντίχειράς τους δεν είναι εθισμένος να πατάει τα μικροσκοπικά πλήκτρα των συσκευών. Θα μπορούσαν να κατασκευάσουν μιά γενιά κινητών με μεγαλύτερα πλήκτρα. Δε συμφέρει όμως επενδυτικά, ακόμα και γιατί οι μεγάλοι/ες σε ηλικίες καταναλωτές/τριες δε θα είχαν ενδιαφέρον ν' αλλάζουν τα κινητά τους. Κάνουν λοιπόν υπομονή. Η μη εξασκημένη γενιά θα πεθάνει και η επόμενη είναι ήδη εθισμένη...
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου