Πέμπτη 7 Μαΐου 2009

Αν ήμουν άντρας...


πορτρέτο ενός περήφανου Μικρασιάτη (Κ.Λ. 2007)


Θα θέλαν όλες οι γυναίκες να ήταν άντρες;

Αν ήμουν άντρας (1934) χασαποσέρβικος
στοιχεία δίσκου: Odeon Ελλάδος GA-1765
Kατίνα Χωματιανού/Βαγγέλη Παπάζογλου

Υπάρχουν δύο τραγούδια με παραπλήσιο τίτλο και είναι πιθανό ότι εμπνεύστηκαν από ένα πραγματικό γεγονός που το αναφέρει η Αγγέλα Mαρωνίτου- Παπάζογλου ("Tα χαϊρια μας εδώ") :

"...Kαι πιό να πρωτοπιάσουνε...Δε φουμέρνανε χασίσι μόνο οι μόρτες... Ηφούμερνε και η αριστοκράτια. Δεν ακούς που λέει η πλάκα που έχεις, το "Αγοροκόριτσο"; (εννοεί το τραγούδι του Τούντα "Αγοροκοριτσάρα"-1930, συνθ. Π. Τούντα, με το Νούρο). Στο Κουτσουκάρι εδώ πήγε και βρήκε τον τεκε΄και το βγάλανε τραγούδι. Και μπήκε μέσα και λέει, πως τον λέγανε να δεις...

Σαν εμένανε τσαχπίνα δεν έχει άλλη η Αθήνα,
γίνομ' άντρας, πρώτο πράμα, με πιστόλι και με κάμα
κι έχω γκόμενα μιά δούλα και της τά'χω φάει ούλα...

Αυτή πήγε μες τον τεκέ ντυμένη άντρας και ηφούμαρε. Κι ύστερα αυτοί την αντιληφτήκανε λέει απ΄τα χέρια τση, πως δεν είναι άντρας και πήγανε να τση βάλουνε χέρι. Τση κολλήσανε. Και βγαινει έξω στην πόρτα και λέει: "Αν είστε άντρες, βγείτε έξω... " Και τραβά μιά κάμα. Κάμα είναι μεγάλο μαχαίρι που κόβει κι απ' τις δυό μεριές, μυτερό. Και που να βγούν οι από μέσα έξω. Νάάά...τους πήγε. Δεν ηκουνήθηκε κανείς. Και φεύγει και πάει στον "πράσινο μύλο" απέναντι, εκεί στη Θηβών ήτανε μιά μπύρα του Μαλικούτη, κι ηπήγε μέσα κι ηχόρευε τσιφτετέλι. Πήγε κι από πίσω στου Μαλικούτη -ήτανε κι ένας τεκές - πάει και φουμέρνει κι από κει και ξαναγυρίζει μες το κέντρο και ξέσπασε πιά κι ηχόρευε τσιφτετέλι. Εν τέλει...τους φάνηκε παράξενο. Τι πράμα ήτανε αυτό, που κουνιότανε σα γυναίκα και φόραγε παντελόνια και γυναίκα δεν ήτανε; Είχε μαστουρώσει άσχημα κι έκανε πράματα τρελά. Και φωνάξανε το τμήμα ηθών και την τσάκωσε μέσα κει, ντυμένη άντρας. Η Ρόζα το τραγούδησε αυτήν την ιστορία. Ύστερα μάθαμε πως ήταν κορίτσι, μιανού εφοπλιστή κόρη, κι είχε γίνει μάγκας. Τί να πεις... Και γύριζε στσί σκουπιδοτενεκέδες... Καλή φώτιση..."



Oι στίχοι του τραγουδιού του Τούντα είναι οι ακόλουθοι:
Σαν εμένανε τσαχπίνα, δεν έχει άλλη στην Αθήνα.
Γίνομ' άντρας, πρώτο πράμα, με πιστόλι και με κάμα
κι έχω γκόμενα μιά δούλα και της τ΄'χω φάει ούλα.

Στον τεκέ όταν θα πάω, όλους τους στραβοκοιτάω
και μου λεν, "καλώς τ' αδέρφι, τράβα μιά να κάνεις κέφι"
κι αρχινώ με τα μαγκάκια, γλέντι με μπαγλαμαδάκια.

Μα ένα βράδυ μ' ανθιστήκαν κι όλοι επάνω μου ριχτήκαν
και μ' αρχίσαν στα σορόπια, με τη γλώσσα τους τη ντόπια
και φωνάζαν με λαχτάρα,"αχ, αγοροκοριτσάρα".

Αχ, γειά σου αγοροκόριτσο, γειά σου!

Είναι σαφές ότι ο Π. Τούντας εμπνεύστηκε, κατευθείαν, από το πραγματικό γεγονός. Όπως είναι φυσικό, κράτησε ότι τον βόλευε, συμπλήρωσε με άλλα " γαργαλιστικά" που χαϊδεύαν τον αντρικό κοινό, δίνοντας μιά λεσβιακή ταυτότητα στην "ηρωίδα" και τό΄ριξε στην αγορά.
Το τραγούδι κυκλοφόρησε το 1933 από την Parlophone B-21674.

Το τραγούδι του Βαγγέλη Παπάζογλου "Αν ήμουν άντρας " κυκλοφόρησε από την ODEON το 1934, με στοιχεία GA 1765 και μπορείτε να τ΄ακούσετε εδώ:

Aν ήμουν άντρας θά'καιγα Περαία και Αθήνα
και Βάγγο να με λέγανε, κι ας μη με λέγαν Ντίνα.

Θα είχα γυναίκες γκόμενες την εβδομάδα δέκα,
μα, βλαστημώ τη μάνα μου που μ' έκανε γυναίκα.

Πάντα θε να φερνόμουνα σα φίνο κουτσαβάκι,
στο χέρι μου να κράταγα, με φούντα, μπεγλεράκι.

Και θα γυρνούσα με ταξί Πειραία και Αθήνα,
στις μπύρες και στα καμπαρέ και να περνάω φίνα.

Αχ, βρε ντουνιά, σε βλαστημώ γιατ' είμ' αδικημένη,
γιά της γυναίκας την καρδιά δεν είμαι γεννημένη.

Ο "καθαγιασμένος" Βαγγέλης Παπάζογλου ήταν ένας έξυπνος και περήφανος άνθρωπος, άξιος συνθέτης, στιχουργός και ενορχηστρωτής. Ο Τάσος Σχορέλης λέει γι αυτόν: "...ποτέ δε δέχτηκε να αντιγράψει ή να επαναλάβει τον εαυτό του. Πολλές φορές που, παρόλο που αυτός πρώτος είχε δώσει στην εταιρία τραγούδι του, επειδή έτυχε να κυκλοφορήσει άλλο, έστω και με τον ίδιο τίτλο μόνο, απέσυρε το δικό του" (Ρεμπέτικη ανθολογία, τόμος Γ, σελ. 48). Οι ημερομηνίες, ανάμεσα στο δικό του και στο τραγούδι του Τούντα, φαίνονται να βρίσκονται πολύ κοντά. Κοιτάζοντας, με τη βοήθεια μεγεθυντικού φακού και από την ίδια ανθολογία(σελ. 78), μιά εκκαθαριστική απόδειξη της Α.Ε.Π.Ι., ΙΙΙ τρίμηνο του 1934, μισοκαταλαβαίνω ότι το τραγούδι αυτό έδωσε στον Παπάζογλου πεντε φορές ποσοστά και κυκλοφόρησε και στη Νέα Υόρκη, Ρόδο (ιταλοκρατούμενη τότε), Αίγυπτο και πουλήθηκε αρκετά, συγκρίνοντάς το με άλλες μεγάλες του επιτυχίες.
Το τραγούδι έχει μέσα του όλο αυτό το διαβολεμένο μπρίο που χαρακτηρίζει όλα τα τραγούδια του Β. Παπάζογλου. Πιάνει ένα θέμα που έχει απασχολήσει την ψυχανάλυση και βασανίζει ακόμα και κοριτσόπουλα των μετα-βιομηχανικών κοινωνιών του σήμερα. . Χαϊδεύει το αντρικό κοινό του, χρησιμοποιώντας μιά διχογνωμία που το αντρικό φύλο έχει περάσει και εδραιώσει βαθιά μέσα στις γυναίκες.

Η Κατίνα Χωματιανού ή Χωματοπούλου, είναι μιά υπέροχη τραγουδίστρια που είπε πολύ λίγα τραγούδια και δεν έχουμε κανένα στοιχείο γι αυτήν. Σα να μην υπήρξε...

Δεν υπάρχουν σχόλια: