Η άλλη (κ)όψη των μαχαιριών...
"Αν μ΄αρνηθείς καμιά φορά και κάνεις άλλο ταίρι, θα σου τον κόψω το λαιμό με τούτο το μαχαίρι..."
(χαραγμένο πάνω σε λάμα μαχαιριού)
Είμαι ο τρίτος στη σειρά που θ΄ασχοληθώ με τα μαχαίρια. Πρώτος ήταν ο Ηλίας Πετρόπουλος και, μετά από πολλά χρόνια, ο Πάνος Σαββόπουλος (http://www.enet.gr/?i=news.el.article&id=225165). Κρίνω πως κι οι δυό έμειναν στην επιφάνεια των στοιχείων. Εγώ θέλω να πάω βαθύτερα, αλλά, ξέρω ότι θα καταφέρω ν΄ ακουμπήσω μόνο στον εξωτερικό φλοιό του θέματος.
Το μαχαίρι, αυτή η μακρύτερη ή κοντύτερη ακονισμένη λάμα που μπορεί εύκολα να λύσει τη συνέχεια του δέρματος, έχει λατρευτεί απ΄τους αρχαιότατους χρόνους. Αμέτρητα μαχαίρια έχουν στείλει στον Άλλο Κόσμο αμέτρητες ζωές. Κανένα άλλο όπλο δεν είναι βεβαρυμένο με τόσες πολλές αμαρτίες.Εμείς όμως θα μιλήσουμε γιά την άλλη (κ)όψη των μαχαιριών, αυτή που ξεσκίζει ανθρώπινες καρδιές...΄
Όλοι οι άνθρωποι κουβαλάν τέτοια μαχαίρια κι όλοι είναι έτοιμοι να τα χρησιμοποιήσουν. Είναι, βλέπεις, αόρατα και κανείς δε τιμωρείται γιά τη χρήση τους. Εξακοντίζονται ανά πάσα στιγμή με μιά κοφτερή κουβέντα, μιά κοφτερή προσβολή, μιά υποτίμηση, μιά ερωτική άρνηση, ένα κοφτερό βλέμμα.
Ούτε όμως γι αυτά τα μαχαίρια γράφονται αυτές οι γραμμές. Είναι γιά τα άλλα, τα μαχαίρια του έρωτα. Τα μαχαίρια που εκτοξεύονται απ΄το βλέμμα των γυναικών."
τα μάτια σου που λάμπουνε σα τ΄ουρανού τ΄αστέρια,
όποιος τα δει τον σφάζουνε σα κοφτερά μαχαίρια
"Με τον πόθο που λύνει τα μέλη (λυσιμελής), σε κοιτάζει (η γυναίκα) μ΄ένα βλέμμα πιό διαλυτικό (τακερός: λιγωμένος, υγρός, διαλυτικός) από τον Ύπνο και τον Θάνατο", έγραφε ο Αλκμάνας στην αρχαιότητα.
Κινητοποιημένες, ουσιαστικά, απ΄τους μηχανισμούς της Φύσης, ψάχνουν να βρουν το κατάλληλο ταίρι τους. Αυτό όμως τ΄αφήνουμε γιατί οι άνθρωποι δε σκέφτονται τέτοια. Κι έτζι, πέφτουμε στις "παραλλαγές". Στο βλέμμα των γυναικών που ψάχνουν να "τακτοποιηθούν" (οικονομικά και κοινωνικά γιά νά΄χουν μιά άνετη ζωή, ή ότι άλλο θέλετε), που παίζουν με το βλέμμα τους γιά να κάψουν (να μαχαιρώσουν) αντρικές καρδιές.
Μπορεί να μην είναι αρεστό αυτό που λέω, έτσι βιώνεται όμως απ΄τους άντρες. Έτσι το βίωναν στην εποχή του ρεμπέτικου, έτσι το βιώνουν και σήμερα.
Υπάρχει κι η ιδεαλιστική περίοδος στην εφηβεία (και στην παρατεινόμενη εφηβεία) όπου τα πλάσματα πιστεύουν στο "θα σ΄αγαπώ γιά πάντα", αλλ΄αυτό είναι, δυστυχώς, περαστικό. Η ζωή, όπως την κάναμε και όπως να το κάνουμε, διαβρώνει το πιό καθαρό και το πιό αγνό κρύσταλλο...
Παρένθεση
Όταν είμαστε νέοι/ες, πλήρεις ελπίδων και ακούμε κάποιον μεγάλο να εκφέρει τέτοιες γνώμες, οι αντιδράσεις και οι σκέψεις μας είναι, συνήθως, "προ-κατ". Είτε κλείνουμε τ΄αυτιά μας και δεν ακούμε γιατί θεωρούμε πως τέτοιες κρίσεις είναι μπαγιάτικες, είτε πιστεύουμε πως το άτομο που τις λέει έχει περάσει στο στάδιο της απογοήτευσης, δεν αγαπήθηκε στη ζωή του και από την πίκρα του/της βγάζει ξινές σκέψεις και μαύρες. Η αλήθεια είναι ότι συχνά περί αυτού πρόκειται.Υπάρχουν όμως κι άλλα άτομα που έζησαν γιά τα καλά, αγάπησαν τις γυναίκες κι αγαπήθηκαν απ΄αυτές, επιβεβαιώθηκαν, διάβασαν και κάποτε, σουμάρουν όλ΄αυτά που έζησαν/είδαν/άκουσαν και εκφέρουν γνώμες που προέρχονται από πείρα και παρατήρηση. Ακούγονται βέβαια σα να γενικεύουν, και τις γενικεύσεις δε τις γουστάρουν πολλοί/ές. Όμως, πώς να το κάνουμε, η ζωή διδάσκει.
Εδώ πρέπει να προσθέσω ότι παίζει καθοριστικό ρόλο τι καταβολές έχει το άτομο, πόσο και αν συντηρητικοποιήθηκε και πως επεξεργάστηκε τις εμπειρίες του.Το πρόβλημα που αντιμετωπίζουν οι "διδαγμένοι" είναι:
να πουν ή να μη πουν τι είδαν/’ακουσαν/κατάλαβαν/σούμαραν;
Αναπάντητο δίλημμα. Αν πουν, κινδυνεύουν να αποπεφθούν, να τους βαρεθούν. Οι άνθρωποι έχουν ανάγκη να δοκιμάζουν οι ίδιοι, με το δικό τους ρυθμό. Το ερώτημα όμως παραμένει. Είναι χρήσιμο να προειδοποιεί κανείς ή όχι;
Όλοι "μαχαιρωμένοι" και όλοι μπερδεμένοι ήταν οι άντρες του ρεμπέτικου. Έφταιγε, μέχρι ένα σημείο, ο υπερπληθυσμός των γυναικών. Αυτήν; Την άλλη; Ή μιά απ΄αυτές τις πολλές, ανοιχτές και διαθέσιμες; Στρατός οι προξενήτρες.
Χήρες,
ζωντοχήρες,
δούλες (...),
μικρές,
μικρούλες,
μικρουλάκια.
Κορίτσια που ήρθαν απ΄την επαρχία κι απαλλάχτηκαν απ΄τα δόκανα των γονιών, κορίτσια που βγαίναν απ΄το σπίτι γιά να δουλέψουν (άρα, συναντήσιμες), μοδιστρούλες, καπελούδες, καπνουλούδες, λιναρούδες, κλωστηρούδες, "μπα, μπα, μπα"... Και όλες αυτές πετούσαν ματιές - μαχαίρια, κι όλοι οι αρσενικοί τρέχαν ως φλεγόμενοι βάτοι.
Ένας πυρπολημένος και αναβράζων αντρικός κόσμος ήταν το Μικρασιάτικο και το ρεμπέτικο.Σα να τους βάλαν, ανίδεους, μέσα σ΄ένα αδαμαντοπωλείο και τους είπαν, διάλεξε το καλύτερο πετράδι. Μπερδεμένοι μέχρι τα μπούνια. Αυτό ακριβώς που έκφρασαν ο Τούντας, ο Ασίκης κι ο Παπαϊωάννου σε τραγούδια τους.
Ο συνθέτης Σωτήρης Γαβαλάς (μάρκα μεγάλη), φωτογραφημένος κρατώντας μαχαίρα
(η φωτο είναι από το CD "Μόρτικα").
Υπάρχει κι ένας κατακαμένος ("καταμαχαιρωμένος") που δε τού΄φταναν αυτά που πέρασε στο βίο του, αλλά δηλώνει πως δε θέλει να πάει στον Παράδεισο, αλλά στις φωτιές στσι Κόλασης γιατί ξέρει πως εκεί θα βρει την "αμαρτωλή" του. Είναι το εξαιρετικής απλότητας τραγούδι του Σταύρου Καλούμενου η "Αμαρτωλή".
Ακούστε το:
Μέσα στο ερωτικό μπέρδεμα τρυπώνει και η λογική. "Ναι, αλλά τι γίνεται με την προίκα;" Μην ακούτε κάποιους στίχους διαφόρων ή του Μάρκου Βαμβακάρη σαν, "εγώ προίκα δε γυρεύω"... Ο Μάρκος νόμιζε πως η "γιορτή" δε θα τελειώσει ποτέ κι ότι "θα φτάσει και στο Χόλιγουντ"...
Η προίκα ήταν και είναι μιά κοινωνική στρατηγική κι όσοι δε πήραν το μετάνιωσαν, αλλά ήταν αργά. Κι άλλοι που πήραν μαζί με την προίκα κάποια που δε την αγαπούσαν κι άφησαν την καλή της καρδιάς τους, πάλι το μετάνιωσαν. Τί να κάνουμε;...
Και αι γυναίκαι; Τί λεν γιά όλ΄αυτά αι γυναίκαι; Σιγή ιχθύος...
Αυτά τα ολίγα λοιπόν γιά τα μαχαίρια. ΤΟ όπλο!