Νταλγκάς - Δυό τραγούδια θυμού και παράπονου...
Έχω αναφέρει ξανά γιά καυγάδες ανάμεσα στο προσφυγικό στοιχείο της δεκαετίας του ΄3ο και στους γηγενείς. Γιά ειρωνείες των Μικρασιατών μέσα στα τραγούδια και γιά κάποια "κρυφά" μηνύματα, γιά το πως παίζαν με τις λέξεις και τα νοήματα, μέσα στους απλούς τους στίχους.
Έχω εντοπίσει δυό τραγούδια του Αντώνη Αδαμαντίδη - Νταλκά (προσοχή, δεν εννοώ το Θέμη Αδαμαντίδη...), αυτού του Μεγάλου τραγουδιστή που μαζί με το Νούρο και το Βαγγελάκη Σωφρονίου ήταν οι τρεις κορυφαίες Μικρασιάτικες φωνές, στη δισκογραφία της Ελλάδας.
Ο Νταλκάς τραγούδησε τα πάντα (κάτι δε σας θυμίζει αυτό; Δείτε το σα κουίζ...). Ήταν αγαπητός και θαυμάζονταν απ΄όλους. Δε βρισκόταν σε κανενός είδους λαϊκό περιθώριο. Τραγουδούσε και σε ακριβά μαγαζιά και τον άκουγαν και οι οικονομικά καλοστεκούμενοι. Λεφτά κέρδιζε πολλά και είχε γιά κάποια χρόνια, αυτός και ο Βιδάλης, τα ακριβότερα συμβόλαια με τις δισκογραφικές εταιρίες.
Δε ξέρουμε τίποτα περισσότερο γι αυτόν τον άνθρωπο. Παρέμεινε όμως λαϊκός (όπως ο Βασίλης Τσιτσάνης) μέχρι το τέλος του. Δεν ενέδωσε, ούτε μέθυσε από το χρήμα. Ο Νταλκάς ήταν από άλλη πάστα.
Έχω εντοπίσει δυό τραγούδια του Αντώνη Αδαμαντίδη - Νταλκά (προσοχή, δεν εννοώ το Θέμη Αδαμαντίδη...), αυτού του Μεγάλου τραγουδιστή που μαζί με το Νούρο και το Βαγγελάκη Σωφρονίου ήταν οι τρεις κορυφαίες Μικρασιάτικες φωνές, στη δισκογραφία της Ελλάδας.
Ο Νταλκάς τραγούδησε τα πάντα (κάτι δε σας θυμίζει αυτό; Δείτε το σα κουίζ...). Ήταν αγαπητός και θαυμάζονταν απ΄όλους. Δε βρισκόταν σε κανενός είδους λαϊκό περιθώριο. Τραγουδούσε και σε ακριβά μαγαζιά και τον άκουγαν και οι οικονομικά καλοστεκούμενοι. Λεφτά κέρδιζε πολλά και είχε γιά κάποια χρόνια, αυτός και ο Βιδάλης, τα ακριβότερα συμβόλαια με τις δισκογραφικές εταιρίες.
Δε ξέρουμε τίποτα περισσότερο γι αυτόν τον άνθρωπο. Παρέμεινε όμως λαϊκός (όπως ο Βασίλης Τσιτσάνης) μέχρι το τέλος του. Δεν ενέδωσε, ούτε μέθυσε από το χρήμα. Ο Νταλκάς ήταν από άλλη πάστα.
Ανάφερα το Βασίλη Τσιτσάνη. Δεν ήταν όμως η ίδια περίπτωση. Ο Τσιτσάνης ανήκε στη σίγουρη μεριά και ήταν παραδεκτός από το γηγενές κατεστημένο. Όταν έβγαλε και τραγούδησε στο πάλκο το 1980 "Το βαπόρι απ΄την Περσία", ήταν ο καθιερωμένος διασκεδαστής και τίποτα δε μπορούσε να τον απειλήσει. Το τραγούδι τό΄βγαλε ξέροντας ότι θα γίνει σουξέ και δεν αντέχει κριτικές. Ήταν γιά την πλάκα...
Με τον Νταλκά ήταν αλλιώς τα πράγματα. Τα δυό τραγούδια που θα αναφέρω παρακάτω γράφτηκαν το 1931 και 1933 και οι εποχές ήταν αλλιώτικες. Τα δυό τραγούδια που ακολουθούν μιλάν γιά λαϊκά προβλήματα που θα μπορούσε κάλλιστα να τα είχε αγνοήσει, να είχε στρέψει το πρόσωπό του, όπως κάνουν όλοι οι "έξυπνοι" καλλιτέχνες σήμερα. Τι τον νοιάζει τον Κραουνάκη, το Ρουβά, τη Βανδή, τον/την οποιονδήποτε και οποιαδήποτε το πρόβλημα των νέων που βγαίνουν στους δρόμους, το πρόβλημα των μειονοτήτων που ζουν στην Ελλάδα, το πρόβλημα των συνταξιούχων που παν στις λαϊκές αγορές αργά γιά να μαζέψουν αυτά που πετιούνται; Στα παλιά τους τα παππούτσια!
Ο Νταλκάς όμως, με τις τσέπες του γεμάτες, έγραψε τα δυό παρακάτω τραγούδια. Πριν διαβάσετε - αν διαβάσετε - τους απλούς στίχους, βάλτε στη μπάντα τη λέξη "χασικλής" που υπάρχει και στα δυό τραγούδια. Η λέξη αυτή είχε άλλο βάρος τότε και άλλο περιεχόμενο, ιδιαίτερα ανάμεσα στους λαϊκούς Μικρασιάτες.
Η οποιαδήποτε σημερινή καλωδιωμένη και χαπακωμένη (με χίλια δυό νόμιμα χάπια),
παθητική,
αδιάφορη,
εγωκεντρική,
παρακμασμένη ως τα μπούνια,
με ξεπουλημένη συνείδηση κοινωνία,
όπου τα είδωλά της παίρνουν "περαιτέρω" ναρκωτικά γιά να στέκονται στα πόδια τους, αυτές οι κοινωνίες που, πάνω απ΄όλ΄αυτά πιστεύουν ότι είναι "αξιοπρεπείς" και "ηθικές", δεν έχουν δικαίωμα να βγάζουν κιχ.
Το πρώτο τραγούδι λοιπόν, αναφέρεται σε κάποιο πραγματικό επεισόδιο, από τα πολλά που συνέβαιναν, κάποιο μαχαίρωμα ενός νεαρού Κοκκινιώτη, από κάποιο γηγενή. Το δεύτερο τραγούδι δεν έχει κάποια ιδιαίτερη σημασία και θα μπορούσε να συμβεί οπουδήποτε και
μ΄οποιονδήποτε, αλλά επειδή τα πνεύματα ήταν τεταμένα, τέτοια μικροεπεισόδια αποκτούσαν μιά συμβολική σημασία.
Ορίστε λοιπόν οι "χασικλίδικοι", θυμωμένοι και παραπονεμένοι στίχοι του Νταλκά, που στρέφονται ενάντια στους γηγενείς:
Με τον Νταλκά ήταν αλλιώς τα πράγματα. Τα δυό τραγούδια που θα αναφέρω παρακάτω γράφτηκαν το 1931 και 1933 και οι εποχές ήταν αλλιώτικες. Τα δυό τραγούδια που ακολουθούν μιλάν γιά λαϊκά προβλήματα που θα μπορούσε κάλλιστα να τα είχε αγνοήσει, να είχε στρέψει το πρόσωπό του, όπως κάνουν όλοι οι "έξυπνοι" καλλιτέχνες σήμερα. Τι τον νοιάζει τον Κραουνάκη, το Ρουβά, τη Βανδή, τον/την οποιονδήποτε και οποιαδήποτε το πρόβλημα των νέων που βγαίνουν στους δρόμους, το πρόβλημα των μειονοτήτων που ζουν στην Ελλάδα, το πρόβλημα των συνταξιούχων που παν στις λαϊκές αγορές αργά γιά να μαζέψουν αυτά που πετιούνται; Στα παλιά τους τα παππούτσια!
Ο Νταλκάς όμως, με τις τσέπες του γεμάτες, έγραψε τα δυό παρακάτω τραγούδια. Πριν διαβάσετε - αν διαβάσετε - τους απλούς στίχους, βάλτε στη μπάντα τη λέξη "χασικλής" που υπάρχει και στα δυό τραγούδια. Η λέξη αυτή είχε άλλο βάρος τότε και άλλο περιεχόμενο, ιδιαίτερα ανάμεσα στους λαϊκούς Μικρασιάτες.
Η οποιαδήποτε σημερινή καλωδιωμένη και χαπακωμένη (με χίλια δυό νόμιμα χάπια),
παθητική,
αδιάφορη,
εγωκεντρική,
παρακμασμένη ως τα μπούνια,
με ξεπουλημένη συνείδηση κοινωνία,
όπου τα είδωλά της παίρνουν "περαιτέρω" ναρκωτικά γιά να στέκονται στα πόδια τους, αυτές οι κοινωνίες που, πάνω απ΄όλ΄αυτά πιστεύουν ότι είναι "αξιοπρεπείς" και "ηθικές", δεν έχουν δικαίωμα να βγάζουν κιχ.
Το πρώτο τραγούδι λοιπόν, αναφέρεται σε κάποιο πραγματικό επεισόδιο, από τα πολλά που συνέβαιναν, κάποιο μαχαίρωμα ενός νεαρού Κοκκινιώτη, από κάποιο γηγενή. Το δεύτερο τραγούδι δεν έχει κάποια ιδιαίτερη σημασία και θα μπορούσε να συμβεί οπουδήποτε και
μ΄οποιονδήποτε, αλλά επειδή τα πνεύματα ήταν τεταμένα, τέτοια μικροεπεισόδια αποκτούσαν μιά συμβολική σημασία.
Ορίστε λοιπόν οι "χασικλίδικοι", θυμωμένοι και παραπονεμένοι στίχοι του Νταλκά, που στρέφονται ενάντια στους γηγενείς:
1. ΤΟ ΜΠΑΓΛΑΜΑΔΑΚΙ ΣΠΑΣΕ (1931)
Το μπαγλαμαδάκι σπάσε μάγκα, μερακλή,
γιατί βάρεσαν, στη ζούλα, κάποιον χασικλή.
Ήτανε παιδί τζεμάλι, φίνος στο λουλά
και τονε ζηλεύαν όλοι μες τη γειτονιά.
Πέντε μαχαιριές του δώσαν, λέει, γιά μιά Σμυρνιά,
δυό νταήδες Πειραιώτες, μες την Κοκκινιά
και τον κάνανε μαντάρα οι ντερβίσηδες
και στην πιάτσα βγήκαν τώρα άλλοι ασίκηδες.
Απ΄τις μαχαιριές αν γιάνει, βλάμηδες, θα΄ρθεί
να σας εύρει βρε νταήδες και να ξηγηθεί.
Τότε, ρε, θα δείτε, μάπες, τι θα πει καρδιά,
τίνος μάνα θε να κλάψει μες την Κοκκινιά
________________________________________________2. ΑΠ΄ΤΗΝ ΠΟΛΗ ΕΝΑΣ ΜΟΡΤΗΣ (1933)
Απ' την Πόλη ένας μόρτης, ήρθε εδώ χασισοπότης
και πουλάει το μαυράκι στον τεκέ του Περδικάκη
Της Αθήνας όλ΄ οι μάγκες τρέξανε με ματσαράγκες
και του πήραν απ' το χέρι το χασίσι που 'χε φέρει
- Γεια σου Νταλγκά
Όλ΄ οι μάγκες στην Αθήνα, μου την έχουν σκάσει/φτιάξει φίνα
μ' άφησαν χωρίς μαυράκι και το πήρα από μεράκι.
Εκείνο που βρίσκω σημαντικό είναι η ευθιξία του Νταλκά που δεν είχε ανάγκη και δεν ήταν ποτέ κάποιος χασικλής που σερνόταν. Είχε απλά την περήφανη ευθιξία ενός ανθρώπου με καρδιά και μπέσα! Πέρα απ΄αυτό, κουβαλούσε μέσα του το αίσθημα της πολιτιστικής ανωτερότητας που διέκρινε τους Μικρασιάτες.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου