Τρίτη 30 Σεπτεμβρίου 2008

Εξυπνάδες του Τσιτσάνη... (1)



Ο Τσιτσάνης και τα Σμυρνέικα
«...όσο για το Σμυρνέικο, είναι γνωστό πως ποτέ δεν μου άρεσε. Αντιπαθούσα φοβερά εκείνες τις κλαψιάρικες μελωδίες που έγραφαν οι μικρασιάτες συνθέτες της εποχής. Βέβαια, οι συνθέτες και οι τραγουδιστές των Σμυρνέικων τραγουδιών μπορεί να ήταν αξιόλογοι (και μερικοί πράγματι ήταν), αλλά εμένα μου φαίνονταν σαν κάτι ξένο από το δικό μου μουσικό κόσμο...»
(http://wiki.kithara.gr/)

Ο Τσιτσάνης ήταν ολιγόλογος. Δε του άρεσαν οι συνεντεύξεις. Τις έδινε βέβαια όταν χρειαζόταν, γιατί ήξερε να κάνει καλά τη δουλιά του. Γενικά όμως, βαριόταν, ιδιαίτερα όταν τον έβλεπαν με δέος. Τότε γινόταν κι ο ίδιος κουραστικός και απαντούσε σα νά΄ταν ένα ζωντανό μνημείο.

Μ΄αυτό τον τρόπο απαντάει στο παραπάνω με τα κόκκινα γράμματα. Κλείνει το θέμα με δυό κουβέντες. Κατόπιν εορτής βέβαια, όταν ήταν απόλυτα καθιερωμένος στα μάτια όλων. Καθόλου δε ξέρουμε τι πρέσβευε για τους Μικρασιάτες νωρίς. Το σχόλιό του όμως είναι υπερφίαλο και αχάριστο.

Ο Τσιτσάνης ερχόταν από μιά άλλη παράδοση, από έναν άλλο κόσμο, είχε άλλες καταβολές.
Πρόλαβε να δει και ν΄ακούσει ότι στεκόταν ακόμα όρθιο απ΄τον κόσμο των Μικρασιατών και με την απορροφητική του ικανότητα, "πάντρεψε" τους δυό κόσμους κι έβγαλε κάτι τελείως δικό του. Ωστόσο εκφράζεται αχάριστα και μονοκόμματα.
Σε μιά άλλη του δήλωση ανασύρει μόνο το όνομα του Βαγγέλη Παπάζογλου. Αυτόν τον θαύμαζε. Σίγουρα γιατί του έκανε εντύπωση η ευρηματικότητα αυτού του συνθέτη, η ανησυχία του και η αλλαγή τρόπων στα τραγούδια του. Έτσι ήταν κι ο ίδιος ο Τσιτσάνης. Πακετάρει όμως ένα πολύμορφο φαινόμενο και το κλείνει σ΄ένα στενό κουτί, λέγοντας "αντιπαθούσα φοβερά εκείνες τις κλαψιάρικες μελωδίες που έγραφαν οι μικρασιάτες συνθέτες της εποχής", κάτι που δεν ισχύει. Βέβαια και είχαν και μελαγχολικά τραγούδια οι Μικρασιάτες και δε θα μπορούσε να ήταν διαφορετικά. Το μεγαλύτερο όμως μέρος των τραγουδιών ξεχειλίζουν από χαρά γιά τη ζωή και ερωτικούς χυμούς. Χοντρικά, θα μπορούσε κανείς να πει πως, εκτός των μανέδων που, από τη φύση τους, ήταν μελαγχολικοί και ενδοσκοπικοί, τα μικρασιάτικα δεν ήταν καθόλου αυτό που λέει ο Τσιτσάνης και πιστεύουν οι περισσότεροι.

Κλαψιάρικα, μαύρα, θρηνητικά και τραυματισμένα τραγούδια βγήκαν μετά τον εμφύλιο. Ακόμα και τα κλαρίνα άλλαξαν τρόπο. Τα προηγούμενα ήταν χαρούμενα τραγούδια της φτώχειας. Ακούγεται παράδοξο να λέει κανείς έτσι αλλά όταν η φτώχεια έχει πέσει πάνω από μιά χώρα, οι άνθρωποι ξέρουν να βρίσκουν διεξόδους γιά να μη βυθίζονται αύτανδροι στο βούρκο της απελπισίας. Παίρνω σα παράδειγμα δυό "βαριά" τραγούδια, το "Καταραμένη φτώχεια" του Απ. Χατζηχρήστου, με στίχους του Λελάκη, και το "Της φτώχειας τα κουρέλια" του Β. Τσιτσάνη. Και τα δυό έχουν ένα δραματικό περιεχόμενο αλλά δεν οδηγούν στην κατάθλιψη. Μα, και παλιότερα να πάμε, όταν ο Δελιάς τραγουδούσε μαντεύοντας τον επικείμενο θάνατό του που φτερούγιζε πάνω απ΄το κεφάλι του, "χαρά" έβγαινε μέσα απ΄το τραγούδι. Όταν ο Νταλκάς και ο Στράτος έλεγαν δραματικά τραγούδια, η φωνή τους είχε μιά τέτοια ζωή μέσα της που δεν άφηνε περιθώρια θλίψης. Απλά, παρηγορούσαν.
Αυτά λοιπόν που είπε κάποια στιγμή ο Β. Τσιτσάνης ήταν απλώς εξυπνάδες και μιά διπλωματική αποφυγή του ν΄ανοίξει το θέμα. Ήταν ικανός σ΄αυτά...

Εξυπνάδες του Τσιτσάνη και όχι μόνο... (2)

Επειδή οι παραπάνω, κάποτε ειπωθείσες, εξυπνάδες του Τσιτσάνη δεν ηταν μόνο δικές του αλλά αποτελούν μιά γενικότερη εδραιωμένη πεποίθηση στην Ελλάδα, σας δίνω ένα παράδειγμα "φοβερά κλαψιάρικης μελωδίας", φτιαγμένης από Μικρασιάτη συνθέτη...

http://www.fileden.com/files/2008/6/6/1947074/Ta%20dika%20sou%20sfalmata%20%281946%29%20Roza.mp3

Επειδή τέτοια τραγούδια ήταν και είναι ξένα πρός τον μουσικό κόσμο των Ελλήνων, όταν είμαστε εδώ και πολλά χρόνια μιά "συλλεκτική" κοινωνία που παίρνει από δω κι από κει (και καλά κάνει), αλλά βάζει μιά σφραγίδα ότι όλα είναι καθαρόαιμα ελληνικά και μετά ψάχνουμε στο παλιό ένδοξο παρελθόν γιά να βρούμε αντιστοιχίες και να δικαιολογήσουμε το δάνειο, σας δίνω ακόμα ένα παράδειγμα "φοβερά κλαψιάρικης μελωδίας", φτιαγμένης από Μικρασιάτη συνθέτη...

http://www.fileden.com/files/2008/6/6/1947074/07%20Stratos%20-%20San%20Egyrisa%20Ap%27%20tin%20Pylo.mp3

Επειδή τα εθνικά σύνορα κάθε χώρας δεν έχουν δα κανένα ιδιαίτερα μακρύ παρελθόν και είναι μιά τεχνητή επινόηση, γιατί πρωτύτερα οι άνθρωποι περνούσαν απ΄το ένα μέρος στο άλλο, επηρρεάζονταν και επηρρέαζαν, σας δίνω ένα τρίτο παράδειγμα "φοβερά κλαψιάρικης μελωδίας", φτιαγμένη από Μικρασιάτη συνθέτη...

http://www.fileden.com/files/2008/6/6/1947074/Nea%20politissa.mp3

Επειδή το στραγκάλισμα των Μικρασιατών συνθετών και η επιβολή "αναγκαστικής αμνησίας" εξυπηρετούσε καθαρά εθνικές ανάγκες, αλλά εμπεριείχε και άφθονους βάκιλλους συνειδητού και ασυνείδητου ρατσισμού, σας δίνω το επόμενο παράδειγμα "φοβερά κλαψιάρικης μελωδίας", φτιαγμένης από Μικρασιάτη συνθέτη...

http://www.fileden.com/files/2008/6/6/1947074/Kopia%20av%20Tharthw%20koukla%20m%27%20sti%20mama%20sou%20%28Roza%29TOUNDA.mp3

Επειδή σήμερα δε ξέρουμε καθόλου τι ακριβώς είμαστε, πέρα απ΄το γενικώς και αόρίστως Έλληνες/ίδες και μιά απ΄τις ελπίδες του κόσμου είναι η συνεργασία, ΚΑΙ στο επίπεδο των ιδεών, ανάμεσα στην Ανατολή και τη Δύση, σας δίνω ένα ακόμα παράδειγμα "φοβερά κλαψιάρικης μελωδίας", φτιαγμένης απο Μικρασιάτη συνθέτη...

http://www.fileden.com/files/2008/6/6/1947074/Kopia%20av%20Konialis%20%281934%29%20Roza.mp3

Επειδή οι Μικρασιάτες καθόλου δεν ήταν μελαγχολικοί (ενώ είχαν όλους τους λόγους) αλλ΄αντίθετα, ξεχείλιζαν από ζωή, πείσμα, έρωτα, εφευρετικότητα και καπατσωσύνη, αλλά αναγκάστηκαν (βλακωδώς) ν΄αλλάξουν τη βαθιά τους πίστη σ΄αυτό που πίστευαν ελληνικό, με κάτι ομιχλώδες και "ουδέτερο δήθεν", δίνω ένα τελευταίο παράδειγμα ΄μιάς "φοβερά κλαψιάρικης μελωδίας", φτιαγμένη κι αυτή από Μικρασιάτη συνθέτη...

http://www.fileden.com/files/2008/6/6/1947074/Apopse%2C%20an%20theleis%20%281936%29%20Semsi.mp3

Κόνιαλης!

Δείτε αυτό το video, ακούστε αυτό το τούρκικο τραγούδι, προσέξτε πως το τραγουδούσαν ι Τούρκοι και τι διαβολεμένη εκδοχή έφτιαξε ο μαγικός Ογδοντάκης με τη Ρόζα. Δείτε ακόμα τις φωτογραφίες κάποιων παλιών ελληνικών οικογενειών που ζούσαν στη Μικρασία και, αν θέλετε, ας αναρωτηθούμε: αυτοί οι άνθρωποι περνούσαν καλύτερα εκεί, ή στην Ελλάδα που αναγκάστηκαν να έρθουν;


The musicians:Lefteris Bournias ~ clarinetMegan Gould ~ violinAnastassia Zachariadou ~ kanunTimothy Quigely ~ percussionPhaedon Sinis ~ politiki lyra (kemence)Mavrothi T. Kontanis ~ oud and voice

"...As a primarily self-taught singer, Mavrothi has been deeply influenced by performers such as Antonios Dalgas and Hafiz Kemal, and also by Byzantine chant. He has studied under some of the most revered contemporary oud players in the world, and when performing combines the emotive phrasing and ornamentation of older players with some of the more modern techniques heard in Greece and Turkey today. The talented musicians featured alongside Mavrothi are a mix of Greeks and Americans who share a strong passion for this music and worked extremely hard to preserve the authenticity of the traditional pieces in the recordings, enriching Mavrothi’s own compositions as well. Lefteris Bournias is one of the most well-known and admired clarinet players in the US and Greece, and his fiery yet subtle playing leaves you wanting more at the end of each of his featured tracks. On violin, Megan Gould shines sweetly, reminding us of how the violin was played nearly a century ago in Greece. The gentle playing of Anastassia Zachariadou on the kanun and Phaedon Sinis on politiki lyra (kemence) are lovely combinations of older and newer styles. On percussion, Timothy Quigley personifies subtlety and sensitivity, playing on a range of traditional instruments."

Τετάρτη 10 Σεπτεμβρίου 2008

Ρεμπέτισσες και νεο-ρεμπέτισσες- Η τρομερή Σωτηρία Μπέλλου και οι περιπέτειες γυναικών

1. Στρατιωτικό σώμα Βορειοκορεατισσών που παρελαύνουν, με βήμα χήνας, στρέφοντας την κεφαλή προς την εξέδρα των επισήμων, όπου δεν παρίστατο ο αγαπημένος (;) ηγέτης τους.


2. "Αυτό" είναι μιά γυναίκα από το Δυτικό κόσμο. Διαφημίζει πλεκτά φορέματα...


3. Η Σωτηρία Μπέλλου σε νεανική ηλικία


4.


Πάνω: Στελλάκης Περπινιάδης, Ορφέας Κρεούζης, Εβραίος -
Κάτω: Λαύκας, Μπέλλου, Αργύρης Βαμβακάρης, Μουσούτης
(Μοσχάτο 1949)

Τα Πασόκια και η Μπέλλου, όπως τη θυμούνται οι νεότεροι/ες

Βορειοκορεάτισσες, ανδρόγυνα μοντέλα, Σωτηρία Μπέλλου. Πάει, τρελαθήκαμε; Όχι. Η "παραληρηματική οπτική", όπως σημειώνεται στα δεξιά του blog. Υπάρχει κάποια σχέση ανάμεσα σ΄όλ΄αυτά; Όχι. Κι όμως, ναι...

Άλλη μιά "παραληρηματική" ανάρτηση λοιπόν. Το παρακάτω φαίνεται, ως συνήθως στα blogs μου, να ασχολείται με το θέμα του "ρεμπέτικου". Το κάνει, εν μέρει, αλλά κύριος σκοπός του είναι το θέμα των ρόλων των φύλων, ιδιαίτερα του γυναικείου. Δε παρακολουθώ τον ελληνικό Τύπο, αλλά θα εκπλησσόμουνα αν μάθαινα ότι κάτι τέτοιο συζητιέται. Η Ελλάδα φαίνεται να είναι σίγουρη πως τέτοιο θέμα δεν υφίσταται, πέρα απ΄το ότι πολλοί/ές ενοχλούνται με την ολοένα και αυξανόμενη αντιπροσώπευση των ομοφυλόφυλων, εννοώ των ανδρών, στη βραδινή πλύση εγκεφάλου της τηλεόρασης.Ο Δυτικός κόσμος όμως, στον οποίο θεωρούμε ότι ανήκουμε, περνάει μιά βαθιά κρίση σ΄ότι αφορά την ταυτότητα, στο πως θα είναι η αυριανή γυναίκα, ο αυριανός άνδρας και, πως θα είναι οι σχέσεις μεταξύ τους. Ίσως εμείς θεωρούμε ότι αυτά είναι προβλήματα των χλιαρών "κουτόφραγκων", ενώ εμείς είμαστε θωρακισμένοι.

Κάποτε, η κωμική περίπτωση Στ. Παττακός της χουντικής τριανδρίας, είπε σ΄ένα λόγο του στην Άνδρο πως,
«πρέπει να κλείσωμεν και να θωρακίσωμεν τα σύνορά μας, ώστε να μην επιτρέχωμεν εις τον πληθωρισμόν να εισέλθει»...

Έτζι λοιπόν, μέσα απ΄τα πλαίσια του «ρεμπέτικου», ξετυλίγονται κάποιες απλές σκέψεις σχετικά με το αν οι θηλυκές λάτρεις αυτής της μουσικής έλκονται προς εκείνες τις τραγουδίστριες που ήταν κοντύτερα στο ανδρανδρικό μοντέλο της μαγκιάς. Επιπλέον, στην περίπτωση Νίνου, στο μοντέλο της ευαίσθητης, παιχνιδιάρας, ναζούς αλλά και «σκληρής» «κούκλας» που στο τέλος χάνει το παιχνίδι και μένει με τη μπετούγια στο χέρι, δυστυχώς...

Πάντα πίστευα ότι οι δρόμοι της απελευθέρωσης των γυναικών δε θά΄πρεπε να περνάνε μέσα από μιά αντιγραφή των ανδρικών συμπεριφορών και καμωμάτων. Δε μου πέφτει λόγος βέβαια, απλώς κάνω κάποιες σκέψεις. Απ΄την άλλη μεριά, είναι λογικό να συμπίπτουν οι δρόμοι, ωσότου να φτιάξουν οι γυναίκες τη δική τους, την κατα-δική του φόρμουλα γιά να «ξανασυναντήσουν» τους άντρες σε μιά νέα βάση.

Η λέξη «ρεμπέτισσα» φοριέται αρκετά τα τελευταία χρόνια μέσα στους γνωστούς κύκλους. Μέσα στο γενικό μπέρδεμα εννοιών και ρόλων που υπάρχει, δημιουργείται μιά θολή εικόνα που απαρτίζεται από «στοιχεία» που ανασύρονται από στίχους τραγουδιών που έγραψαν άντρες, και από κάποιες γυναίκες από την παλιότερη εποχή που επέζησαν και «επέβαλλαν άποψη». Μιά τέτοια ήταν η τρομερή Σωτηρία Μπέλλου που ήταν ρεμπέτισσα με τα ούλα της.

Τι είναι όμως ρεμπέτισσα και τι ήταν η Μπέλλου;

Ρεμπέτισσα, γενικά και αόριστα, ήταν αυτή η γυναίκα που ξεσπάθωσε, εγκατέλειψε τους παραδοσιακούς ρόλους, έγραψε στα παλιά της ποδηματάκια την τρέχουσα, δυσκοίλια, «ηθική» και «βγήκε έξω». Μπήκε στη μαγκιά, ή κι αν δε μπήκε, είχε συμπεριφορές μαγκίτικες, ελεύθερες σχέσεις, δε την ένοιαζε η φήμη της, δεν έσκαζε να παντρευτεί, δεν ανεχόταν προσβολές και δε τηρούσε τα αναμενόμενα προσχήματα
.
Εντάξει ως εδώ;

(Αν δεχτούμε τα παραπάνω τότε, μπορούμε να αστειολογήσουμε λέγοντας πως η σημερινή Ελλάδα είναι γεμάτη από νεαρές νεο-ρεμπέτισσες...)

Από κει και πέρα ανοίγουν άλλες λεπτομέρειες. Δηλαδή, αυτές οι γυναίκες δε νοιάζονταν γιά την εμφάνισή τους; Φορούσαν και αντρικά ρούχα; (αυτό ήταν άλλωστε κομμάτι της μόδας του ΄30, εισαγμένο απ΄το εξωτερικό διότι, ως γνωστόν, εμείς απλώς εισάγουμε). Μιλούσε χρησιμοποιώντας ανδρικές εκφράσεις; Απέβαλλε το γυναικείο τρόπο περπατήματος και υιοθέτησε περισσότερο τον ανδρικό, έτσι γιά ν΄αντιδράσει; Καθόταν σταυροπόδι ή με ανοιχτά τα πόδια, πάλι έτσι για ν΄αντιδράσει; (Ξέρω ότι λέω ανοησίες, απλά προβοκάρω.

Αν έκανε τέτοια κακά πράγματα την περίμεναν διάφορα κοσμητικά επίθετα όπως, «αγοροκοριτσάρα». «πλακομουνού» και άλλα τέτοια. Αυτά είναι απλές υποθέσεις και καθόλου σίγουρο δεν είναι ότι εκτοξεύονταν, στο βαθμό τουλάχιστο που σήμερα, στην εποχή της «απελευθέρωσης» των πάντων, φοριούνται χύδην στις γυναίκες...

Η Σωτηρία Μπέλλου βρισκόταν πέρα απ΄το γυναικείο φύλο. Αυτό δεν έχει καμιά σημασία, αλλά ταυτόχρονα έχει,γιατί υποβοηθάει στην εξήγηση της πλατιάς, κατοπινότερης παραδοχής της, πέρα από τις αναμφισβήτητες ικανότητές που είχε.

Η Μπέλλου είχε δυό φωνητικές περιόδους. Την παλιότερη που χαρακτηριζόταν από μιά σημαντικά λεπτότερη και άψογα δουλεμένη φωνή, και την υστερότερη όπου απόκτησε ένα σταθερό και σιδερένιο μέταλλο που «προμήνυε», αντίστοιχα με την περίπτωση της Ρίτας Αμπατζή, κάποιο πρόβλημα στις φωνητικές χορδές που καθόρισαν και το τέλος της.

Θα αποτολμούσα κάποιες σκέψεις. Η κατοπινότερη φωνή της (προοδευτικά, απο το ΄60 και μετά (;) ήταν σπάνια, απ΄αυτές που δεν υπάρχουν πιά και, έξω απ΄όλα τ΄άλλα (δυναμική παρουσία, προωθητικούς μηχανισμούς της αγοράς κλπ.), αρκούσε γιά να τραβήξει την προσοχή αυτών που την αγνοούσαν. Κάτι άλλο είναι πως, αν είχε διατηρήσει το μέταλλο της παλιότερής της φωνής δεν είναι καθόλου σίγουρο, κατά τη γνώμη μου, ότι θα είχε τόση επιτυχία.

Ακούστε δυό πολύ όμορφα τραγούδια της παλιάς της φωνής, και του δυό του Τόλη Χάρμα.

Άσχημες πληροφορίες (1948)
Η καταιγίδα (1948) - προσέξτε πόσο όμορφη δεύτερη φωνή κάνει ο Χάρμας
Ένα παράδειγμα με την κατοπινότερη φωνή της Μπέλλου, θα βρείτε ανάμεσα από τα δυό παρακάτω video.

Η Μπέλλου λοιπόν αρέσει πολύ στα νέα κορίτσια που αγαπούν το "ρεμπέτικο". Τη θεωρούν πολύ μάγκισσα (και ήταν), πολύ ρεμπέτισσα (και ήταν), πολύ ντερμπεντέρισσα (και ήταν). Είναι σαφές ότι προβάλλουν επάνω της τη δική τους επανάσταση στο κατεστημένο (και καλά κάνουν). Η Μπέλλου όμως ήταν πολύ ιδιαίτερη περίπτωση. Kρατούσε καλά κρυμένη τη γυναικεία της φύση και ευαισθησία, αλλά το πάνω χέρι έπαιρνε ο άλλος εαυτός της και το σκληρό περιβάλλον μέσα στο οποίο κινήθηκε. Έδρασε σαν άντρας, επί ίσοις όροις με τους αρσενικούς συναδέλφους της. Παρέμεινε σταθερή και συνεπής ως το τέλος, τανύζοντας τη μοίρα της και καταστρέφοντας τον εαυτό της.
Αρθρώνω τέτοια επικίνδυνα και παρεξηγήσιμα πράγματα, όχι γιά να μπω και να εκφέρω γνώμες γιά τον προσωπικό ιστό της Μπέλλου. Καθόλου δεν έχω τέτοια πρόθεση. Θέλω μονάχα, παίρνοντας σαν αφορμή αυτή τη γυναίκα να πω ότι,

το πέρασμα των γυναικών μέσα σε ανδρικά τοπία και η ενσωμάτωση αρσενικών συμπεριφορών, είναι ένα παιχνίδι με τη φωτιά και η κατάληξή του είναι η απανθράκωση. Εμείς οι άντρες είμαστε σκληρά, μοναχικά και αυτοκαταστροφικά όντα. Εν μέρει, προγραμματισμένοι έτσι από τη φύση και εν μέρει, θολώνοντας τη μοίρα μας με όλα τα λάθη του ανδροκρατικού, δυστυχισμένου πολιτισμού που χτίσαμε. Οι γυναίκες που παν να ταυτιστούν με τη δική μας μοίρα, είναι καταδικασμένες στο κάψιμο και στη μοναξιά.
Τα σκληρά γυναικεία πλάσματα που σκιαγραφήθηκαν στην τριλογία του "Alien" μπορεί να είναι το μέλλον, αλλά αυτό το μέλλον είναι σκοτεινό και χωρίς ελπίδα.
Η σημερινή γυναικεία "καλωδίωση" στο μοντέλο της "νεο-μαγκιάς" (μιά ήδη ξεπερασμένης και μπαγιάτικης ουτοπίας), το ψάξιμο της κλονιζόμενης θηλυκότητας και η ταύτιση με το μοντέλο "ρεμπέτισσα", είναι αδιέξοδο. Αυτό που περιμένει στο τέλος του δρόμου είναι ένας τοίχος με δύο μικρές πόρτες. Η μία βγάζει στην υποχώρηση σε ένα γάμο αλα ελληνικά και η άλλη, στη μοναξιά και την αυτοκαταστροφή.

Γιά να μη νομιστεί ότι ηθικολογώ, ή ότι έχω πατριαρχικό τόνο, δημοσιεύω τους στίχους από το "Κουτσαβάκι" (1923)(παραδοσιακό) που, κατά τη γνώμη μου, μέσα από τους "αδέξιους" στίχους του, εκπέμπει σήματα γιά το αδιέξοδο που έλεγα πριν...

Κουτσαβάκι ήμουνα, δε γροικούσα* στη ζωή μου,
με πιστόλια έπαιζα μέρα νύχτα τη ζωή μου.

Κουτσαβάκι ήμουνα, δε γροικούσα στη ζωή μου,
με πιστόλια έπαιζα τη λατρευτή ζωή μου.

Πάντοτε έπαιζα χαρτιά εις τα χαρτοπαίγνια,
βάστα, αμάν, βάρδα, έλεγα, άλλος έχασε παρά.
- Ίσα, ρε μάγκα!

Στρι, στρι, έλεγαν αυτοί, στρίβε βρε παλληκαρά μου,
στρι, στρι, έφευγα κι εγώ, γιατί δεν επέρναγ΄η μπογιά μου.

Μόλις τά΄παιρνα απ΄αυτούς, τα πλυμένα μου τα ρούχα,
γύρευα να βρω αλλού να τραβήξω την κουμπούρα.

Όλο το καπέλο έφτιαχνα να τους πάρω τον αέρα,
μην τυχόν και κουνηθεί κανείς, σταματάτε λέω, πέρα, πέρα.

Στρι, στρι, έλεγαν αυτοί, στρίβε βρε παλληκαρά μου,
στρι, στρι, έφευγα κι εγώ, γιατί δεν επέρναγ΄η μπογιά μου.
*(α)γροικάω = 1 ακούω2. πληροφορούμαι 3.αντιλαμβάνομαι, καταλαβαίνω4. αισθάνομαι 5. μυρίζω, νιώθω με την όσφρηση
Πλησιάζοντας στον επίλογο

Η επιστροφή στο "ρεμπέτικο", με την έννοια της αέναης επανάληψης των τραγουδιών και τις μιμήσεις των συμπεριφορών της τότε εποχής, είναι ένας μάταιος, αδιέξοδος δρόμος. Η υπόθεση, ουσιαστικά, έκλεισε τον κύκλο της, με τους Γκολέ και Αγάθωνα που μιμήθηκαν σχεδόν τέλεια τους παλιούς,, ιδιαίτερα ο πρώτος,. Η μόνη μουσική ελπίδα, σ΄ότι αφορά αυτού του είδους τη μουσική, είναι το σκύψιμο στον πλούτο των Μικρασιάτικων και η χρήση της εμπειρίας του πειραιώτικου γιά να βρεθεί το επόμενο βήμα. Το πείραμα του Χατζηδάκη με τις "Πασχαλιές μέσα από τη νεκρή γη" έδειξε τότε ένα δρόμο που όμως δε βρήκε συνεχιστές.

Δείτε και ακούστε την τραγουδίστρια Lisa Gerrard










(συνεχίζεται)






Ρεμπέτισσες και νεο-ρεμπέτισσες- Η τρομερή Σωτηρία Μπέλλου και οι περιπέτειες γυναικών (2)

Μετά τη Lisa Gerrard ακούστε τώρα τον "Ουσάκ μανέ" (1929), με τη συγκλονιστική φωνή του Δημήτρη Ατραϊδη (βλ. φωτο.), ούτι τον Αγάπιο Τομπούλη και βιολί τον Δημήτρη Σέμση.

http://www.fileden.com/files/2008/6/6/1947074/Ousak%20manes%20%281929%29.mp3


Αυτές τις φωνές, και ήταν πάρα πολλές, τις είχαμε τότε μες τα πόδια μας και τις κλωτσήσαμε... Τέτοιες φωνές θα μπορούσαν να υπάρχουν και σήμερα, μ΄ένα τεχνητό τρόπο ίσως. Δεν είναι μόνο θέμα φωνητικής ικανότητας, είναι θέμα πόνου, μερακιού κλπ. κλπ. Αυτό το βλέπει κανείς πολύ καλά με τα ταξίμια στους νέους μουσικούς. Είναι ικανότατοι, αλλά τα ταξίμια τους είναι άδεια, φλύαρα, ξεφουσκωμένα. Υπάρχουν όμως νέα παιδιά που έχουν ανοίξει τα μάτια τους και προσπαθούν να ξαναβρούν και να βαδίσουν σ΄αυτούς τους δρόμους. Μουσικούς έχουμε πάρα πολλούς και άψογους. Οι φωνές είναι που χωλαίνουν.

Ο Θεοδωράκης πήρε κάποτε τον Μπιθικώτση και τον δίδαξε πως να τραγουδήσει στο ΑΞΙΟΝ ΕΣΤΙ. Ο Ξαρχάκος πήρε κάποτε τη Μοσχολιού και τη δίδαξε πως ν΄αφήσει παράμερα τα αχρείαστα "κατσαρώματα" της φωνής και να πει, με άξιο τρόπο, κάποια τραγούδια. Έτσι και τα νέα παιδιά έχουν την ανάγκη κάποιων ώριμων δασκάλων που θα τα καθοδηγήσουν στα σωστά μονοπάτια.

Κάντε κλικ σ΄αυτή τη διεύθυνση http://www.mtkontanis-music.com/home.html και ακούστε το τραγούδι Νο 11 (Ούζο), παιγμένο και τραγουδισμένο από έναν νέο ανθρωπο.

Ακούστε και το πρωτότυπο, τραγουδισμένο από τον Αντώνη Διαμαντίδη (Νταλγκά)
http://www.fileden.com/files/2008/6/6/1947074/OUZO.mp3

Και τέλος, ένα τραγούδι του Σπύρου Περιστέρη. Αυτός ο ικανότατος και πολύχρωμος χαμαιλέων, έγραψε πολλών ειδών τραγούδια. Το 1943, όταν πιά δεν ακούγονταν Μικρασιάτικα, πως του ήρθε και "χτύπησε" το τρ. "Τα δικά σου σφάλματα" με τη Ρόζα Εσκενάζι που η φωνή της κρατούσε, ακόμα, μιά χαρά.
Το τραγούδι δε παραπέμπει, επιφανειακά, σε τίποτα απ΄αυτά που λέω παραπάνω. Ωστόσο, κάτι πολύ ενδιαφέρον συμβαίνει, στον εξαιρετικό τρόπο που παίζει ο Δ. Σέμσης το βιολί. Κάτι που, κατά τη γνώμη μου, δείχνει πως αν αφήνονταν οι Μικρασιάτες συνθέτες να συνεχίσουν, κάτι πολύ διαφορετικό και παραπέρα θα είχε βγει.
Ακούστε το...

http://www.fileden.com/files/2008/6/6/1947074/Ta%20dika%20sou%20sfalmata%20%28Peristeri%29%201946.mp3

(συνεχίζεται)

Κυριακή 7 Σεπτεμβρίου 2008

Προστατευτικό antivirus Nouros...

Προστατευτικό antivirus Nouros... Βγάλε τους "Βουλγαράκηδες" και άλλα τέτοια spams από μέσα σου, απολύμανε και εγκατέστησε το προστατευτικό antivirus Κώστας Μασσέλος (Νούρος)"...

Είναι τόσο κρίμα με μας τους ανθρώπους που χάνουμε τόσο καιρό ώσπου να καταλάβουμε πως ελάχιστα - αλλά επιλεγμένα - μικροστοιχεία χρειαζόμαστε γιά να νιώθουμε καλά. Συνήθως, εγκαταλείπουμε το σπίτι, γονείς, αδέρφια και αδερφές, τραυματισμένοι και με κενά.Μετά, αρχίζει το μεγάλο ταξίδι, ψάχνοντας γιά νέους ανθρώπους, αυτοεπιβεβαίωση, αγάπη, εύρεση μιάς αδελφής ψυχής.

Αυτά παίρνουν πολλά χρόνια γιά να τακτοποιηθούν, πράγμα που, μάλλον, δε συμβαίνει. Βολευόμαστε με χλιαρές λύσεις και συνεχίζουμε.Τα χρόνια περνούν, οι ευθύνες και τα προβλήματα οξύνονται και ξεκαθάρισμα δε φαίνεται στον ορίζοντα. Κι έτσι, κάποια στιγμή, φτάνουμε σε ΄κείνο το σημείο που αρχίζουμε να μην αντέχουμε, ή να μη θέλουμε να αντέχουμε... Οι εξωτερικοί ρυθμοί μας αρχίζουν να χαλαρώνουν, αρχίζουμε ν΄αποτραβιόμαστε.

Τότε, ξεκινάν να ξυπνάν, σα βρυκόλακες, όλ΄αυτά που στοιβάχτηκαν μέσα μας, όλ΄αυτά που τα βάζαμε στην άκρη, γιατί δε προλαβαίναε και δε μπορούσαμε να τ΄αντιμετωπίσουμε. Ξυπνάν και αρχίζουν τον τρελό, το μανιασμένο χορό τους.Κι επάνω απ΄όλ΄αυτά, σμήνη εξωτερικών "ιών" - τύπου Βουλγαράκη - που μπαίνουν μέσα μας, χωρίς να ρωτήσουν, στην καθημερινή πλύση εγκεφάλου των media.

Πείτε μου, το φυσικό δεν είναι κανείς να τρελαθεί; Πράγμα που πιστεύω ότι συμβαίνει σε ευρεία κλίμακα. Ας πούμε, θεωρώ ότι τουλάχιστο το ήμισυ των κατοίκων Αθήνας και Θεσσαλονίκης είναι, λίγο ή περισσότερο, παλαβοί/ές. Κι αυτό με κάνει να θυμάμαι εκείνο το παλιό ανέκδοτο...

Ένας "λογικός" περνάει έξω από ένα τρελοκομείο και βλέπει ένα "τρελό" που κοιτάζει τον έξω κόσμο πίσω από τα κάγκελα. "Είστε τρελοί εκεί μέσα;" ρωτάει ο "λογικός". "Όχι. Όπως βλέπεις, η πινακίδα κρέμεται απ΄την έξω μεριά"...

Τελοσπάντων, όλ΄αυτά δε λύνονται, απλώς χειροτερεύουν...Τί σχέση έχει ο Νούρος μ΄όλ΄ αυτά; Ο Νούρος είναι ένα ακίνδυνο, ολωσδιόλου ακίνδυνο, ηρεμιστικό. Ο Νούρος δεν ανήκει, ουσιαστικά, στο "ρεμπέτικο". Ήταν μιά ιδιότυπη περίπτωση μοναχικού ξεμυαλιστή καρδιών. Ο Νούρος είναι διαχρονικός. Η φωνή του μας αποσυγκολλεί από την κρεατομηχανή της πραγματικότητας και με μαύρους (το μαύρο ως χρώμα γαλήνης), βελούδινους ήχους, μας περνάει μέσα από μισοσκότεινες εκκλησιές με ψαλμουδιές, μας ανοίγει διάπλατα τοπία ερώτων.

Τα τραγούδια του είναι μιά ενατένιση της ζωής και αν τα δίστιχα των μανέδων είναι μελαγχολικά, αυτό οφείλεται στο ότι οι άνθρωποι αυτοί δε ήταν καλωδιωμένοι και βλέπαν... Άλλωστε, στο τέλος των περισσότερων μανέδων του, παίρνει το πάνω χέρι ο γλυκός Γιάννης Δραγάτσης (ο Ογδοντάκης) και εκτοξεύει ψηλά την καρδιά μας με το βιολί του.Με τις υγείες σας!

http://www.fileden.com/files/2008/6/6/1947074/Paihnidiara%20mou%20glykeia.mp3http://www.fileden.com/files/2008/6/6/1947074/Pusak%20manes%201929.mp3

Αν θες λεπτομέρειες για το "ηρεμιστικό" Νούρος, κάνε "κλικ" στο αποκάτω:http://www.elkibra-nouros.blogspot.com/

Τρίτη 2 Σεπτεμβρίου 2008

Νέο blog!

http://www.elkibra-lexicon.blogspot.com

Ένα blog προωρισμένο να λειτουργήσει σα προπομπός του "Λεξικού γιά το Ρεμπέτικο" που θα κυκλοφορήσει τα Χριστούγεννα 2008. Να συγκεντρώνει απόψεις και σχόλια γιά τις λέξεις και εκφράσεις που συναντιούνται στη δισκογραφία.




Ο αρχοντόμαγκας...




(βλ. http://elkibra-rebetiko2.blogspot.com , ανάρτηση: "Τα λεφτά σου δε τα θέλω")

Περιγραφή ενός αρχοντόμαγκα, από διήγηση του Μπαγιαντέρα στον Κ. Χατζηδουλή ( Λαϊκό τραγούδι, τεύχος 15 - ΜΑΪΟΣ 2006 - http://www.laikotragoudi.gr/).

..." Ο Μιμίκος, από λίγο πριν την εποχή που σου λέω, ότι έπαιζε μπουζουκάκι, ήτανε λεφτάς, παραλής, γιατί είχε πολλές σούστες και κάρα στο λιμάνι, που κάνανε μεταφορές εμπορευμάτων. Είχε υπάλλήλους πάνω στα κάρα, επαγγελματίες αραμπατζήδες, που τους πλήρωνε μεροκάματο"..."Εκτός απ΄αυτά είχε και 4-5 άμαξες, πολύ περιποιημένες, με ισάριθμους επαγγελματίες αμαξηλάτες στους οποίους τις νοίκιαζε με το μήνα... "όταν ήμουνα εγώ 10-12 χρονών ο Μιμίκος ήτανε γύρω στα σαράντα. Ψηλός, ομορφάντρας και μίλαγε λίγο και μάλιστα πολύ αργά. Φόραγε πανάκριβες εγγλέζικες τραγιάσκες, όχι ζωνάρι, στο γιλέκο χρυσό ρολόι και περπάταγε πολύ αργά, όταν να πούμε δεν κυκλοφορούσε με άμαξα. Αραμπατζής, αλλά αρχοντόμαγκας. Και καλός νοικοκύρης"..."Νομίζω ότι πέθανε προ του πολέμου του ΄40, πολύ πριν... Άφησε μεγάλο νοικοκυριό, πολύ μεγάλη περιουσία, γιατί ήτανε καλός νοικοκύρης. Και αληθινός μάγκας, ε! Ποτέ δεν ανακατεύτηκε σε λαθρεμπόρια, κλοπές, στην παρανομία στο τζόγο, σ΄αυτά. Καμιά σχέση με τον υπόκοσμο και τους κακούργους του Πειραιώς. Δουλεία μόνο. Και το βράδι μπουζουκάκι και τσιμπούκι στον τεκέ. Τίποτε άλλο. Γνήσιος μόρτης!"