"Ζεϊμπέκικος" 8 - Κώστας Λαδόπουλος, 2008"...η επιμονή σου να μας θυμίζεις κάθε τόσο ότι δεν αναφέρεσαι στο παρελθόν αλλά στο παρόν και το μέλλον μου θύμισε ένα πάρα πολύ ωραίο βιβλιαράκι που διάβασα πρόσφατα, λέγεται all that is solid melts into air - the experience of modernity του marshall berman...".
κακοφωνίξ
Δε ξέρω κατά πόσο απαντάω στον Κακοφωνίξ. "Μάλλον, απαντάς στον εαυτό σου", μπορεί να μού΄λεγε ένας ψυχαναλυτής. Αν είναι έτσι, το κάνω γιατί η σχέση παρελθόντος, παρόντος και μέλλοντος αφορά την/τον καθεμιά/ένα, όπως και ο τρόπος ενασχόλησης με το παρελθόν, και όπως το κατρακύλισμα με την όπισθεν και ο τουρισμός στις αναμνήσεις.
Ναι, Κακοφωνίξ, έτσι κάνω. Μιά και μπήκα σ΄αυτή την ιστορία με τα blogs νιώθω πως θέλω να φροντίζω αυτές/ούς που μου κάνουν την τιμή να διαβάζουν τα κειμενάκια μου. Πρώτα τους νέους ανθρώπους κι αμέσως μετά τους μεγαλύτερους.
Προφανώς όμως μεταφέρω κάποιο φόβο μη μου βάλουν την ετικέτα ότι παρελθοντολογώ. Σκεφτόμουνα χτες ότι είναι, ίσως λάθος ("επικοινωνιακά") να ξεκινάω το γραφτό "Το ρεμπέτικο και τα χρώματα" αναφέροντας το νόμο περί λογοκρισίας του Μεταξά. Ποιός ασχολείται μ΄αυτό και σε τι αφορά έναν νέο άνθρωπο; Γιά να πάμε σε κάτι άλλο, σε τι αφορά την/τον οποιαδήποτε/ονδήποτε ότι ο... (δε θυμάμαι τ΄όνομά του και βαριέμαι να ψάχνω), πήρε απόφαση, επί Βυζαντίου, ότι η ορθόδοξη εκκλησιαστική λειτουργία δεν επιδέχεται χορωδιακή μουσική; Υπάρχει σωρεία τέτοιων περιπτώσεων που αποφασίστηκαν κάποτε, ζούμε μ΄αυτές, μας επηρρεάζουν, άμεσα ή έμμεσα, και κανείς δε σκέφτεται ή δε τολμά να τις βάλει υπό ερωτηματικό και, πολύ περισσότερο, να τις καταργήσει.
Θυμάμαι πάντοτε τη μεγαλοφυή (στη συμβολική της σημασία) κίνηση του Μεγαλέξαντρου να κόψει με μιά σπαθιά το Γόρδειο Δεσμό και, τη δρομέα Πατουλίδου που είπε, σε κοινή θέα, "γιά την Ελλάδα, ρε γαμότο" και "φραπ", το γαμότο απομυθοποιήθηκε και άρχισε να χρησιμοποιείται στον επίσημο γραπτό λόγο.
Κάτι είπα στην κόρη μου, εδώ στη Σουηδία, κάτι γιά την ανάγκη των ανθρώπων να επικοινωνούν πρόσωπο με πρόσωπο και όχι μόνο μέσω του τηλεφώνου ή του computer και μου είπε, "ναι, αλλά τώρα είναι άλλοι καιροί". Δίκηο είχε απ΄τη μιά, ολοκληρωτικά άδικο απ΄την άλλη. Οι ανάγκες της ανθρώπινης μηχανής είναι σταθερές και δεν αλλάζουν αλλά, αν δε γνωρίζουμε καλά κάτι, δε μας λείπει... Ωστόσο, η επόμενη κίνησή της ήταν να κόψει το πάρε-δώσε με το Facebook (ενώ εγώ συνεχίζω...)
Ξέρω λοιπόν πως είμαι ο μοναδικός που αντιμετωπίζω, όπως κάνω, αυτό που λέμε "ρεμπέτικο" ("τραγούδια του θώρακα", όπως τα λέω ΄γω). Διάλεξα να μην είμαι "αποθηκάριος", "αρχειοφύλακας", φανατικός γενήτσαρος και, δεν είμαι ερευνητής με "λευκά γάντια". Ψάχνω να κλίνω (μ΄αρέσει πολύ αυτή η μικρασιάτικη έκφραση, "κλίνε με τα μένα") με ανθρώπους που έχουν παρόμοια διάθεση, να πούμε καινούρια, νεαρά πράγματα και, αν είναι δυνατό, να δημιουργήσουμε μαζί. Καινούρια πράγματα που να έχουν σα αρχή το ότι,
οι παλιοί κάναν ότι κάναν. Εμείς ακούσαμε τις δημιουργίες τους, τις λατρέψαμε και τώρα, με την απόσταση του χρόνου, την ωριμότητα, τη μελέτη, τις συγκριτικές μεθόδους και, πριν απ΄όλα, ελεύθερο πνεύμα και φαντασία, είμαστε σε θέση να εκφέρουμε γνώμες και να δώσουμε ορισμούς σε πράγματα που αυτοί/ές δεν είχαν λόγο να το κάνουν, ούτε και μπορούσαν.
Κύρια, προσπαθώ να μη πέφτω μέσα στις λίμνες της αηδίας. Δείτε αυτό:
Αυτός που τό΄φτιαξε, πήρε ένα τραγούδι φτιαγμένο "κατόπιν εορτής" του πονηρού Γενήτσαρη και το έντυσε μ΄ένα "φιλμάκι" που δείχνει ένα τραγικό "κουτσαβάκι" (ο Μουστάκας είναι;). Όχι πως δεν υπήρχαν και τέτοια. Η αγορά είχε όλων των ειδών τα φρούτα. Ο εστιασμός όμως, μ΄αυτό τον τρόπο, είναι η προέκταση της αφελούς σαχλαμάρας του τρόπου που είδε το θέμα ο ελληνικός κινηματογράφος. Οι "καπελωμένοι" (και με τις δυό σημασίες του επιθέτου) μουσικοί που παρουσιάζονται στα κανάλια, θα περίμενε κανείς να περπατούν έτσι, όταν σηκώνονται απ΄την καρέκλα τους...
Η επιμονή μου λοιπόν, έχει σα βάση όλα τα προηγούμενα. Είναι μιά προσπάθεια να πείσω ότι το θέμα δεν είναι μουσειακό, να ρίξω μες τις φλέβες του καθαρό οξυγόνο και να τραβήξω απρόσμενες παράλληλες, ανάμεσα σε πράγματα που, φαινομενικά, δε φαίνονται να έχουν καμιά σχέση μεταξύ τους. Με αναρχική και παραληρηματική οπτική. Γιατί η ανάμειξη του φάντη με το ρετσινόλαδο, μπορεί να δώσει ένα νέο, εκρηκτικό μείγμα...
έτσι ακριβώς είναι.
ΑπάντησηΔιαγραφήτο πρόβλημα μας νομίζω είναι πάντα η κοινή λογική - αυτό το απόθεμα αρχαίων λαθών, που λέει ο νέλσον γκούντμαν.
όλα ξεκινούν από μια παρεξήγηση και διαστρέβλωση των βασικών εννοιών.
για να γίνω πιο σαφής, μεταφράζω κάπως πρόχειρα ένα-δύο σημεία σημαντικά από το βιβλίο που έλεγα.
πρώτα έναν ορισμό του μοντερνισμού που δίνει ο μπέρμαν στη σελίδα 345 του βιβλίου:
"το να είσαι μοντέρνος σημαίνει να ζεις τα προσωπικά και κοινωνικά βιώματα σαν ένα κυκλώνα, να βρίσκεις τον κόσμο σου και τον εαυτό σου τον ίδιο σε συνεχή αποσύνθεση και ανανέωση, μπελάδες και τρόμο, αβεβαιότητα και αντιφάσεις:
είναι το να είσαι μέρος ενός σύμπαντος στο οποίο οτιδήποτε συμπαγές εξανεμίζεται.
Το να είσαι μοντερνιστής σημαίνει να αισθάνεσαι τον κυκλώνα σαν στο σπίτι σου, να οικειοποιείσαι τους ρυθμούς του, να κινείσαι ευέλικτα μέσα στα ρεύματά του σε αναζήτηση των μορφών της πραγματικότητας, του ωραίου, της ελευθερίας, της δικαιοσύνης που επιζούν από την παθιασμένη και επικίνδυνη ροή του."
αμέσως μετά συνδυάζει θεαματικά την έννοια του μοντερνισμού με την αντιφατική (για την κοινή λογική) έννοια της παράδοσης. Απορρίπτει τους μεταμοντέρνους και σαρώνει όλο τους το σύμπαν λέγοντας
"ο μοντερνισμός είναι ζωντανός διαμέσω μίας γλώσσας και μιας κουλτούρας διαλόγου, ο οποίος σμίγει μοντερνιστές του παρελθόντος, του παρόντος και του μέλλοντος."
για κλείσιμο, μεταφράζω πάλι πρόχειρα την τελευταία παράγραφο της εισαγωγής του.
"...ίσως λοιπόν αποδειχτεί ότι ένας τρόπος για να προχωρήσουμε μπροστά μπορεί να είναι το να γυρίσουμε πίσω: αν θυμηθούμε τους μοντερνιστές του 19ου αιώνα ίσως βρούμε το κουράγιο και το όραμα για να δημιουργήσουμε τους μοντερνισμούς του 21ου. [...] Το να ζυγιάσουμε τις νεοτερικότητες του χτες μπορεί να είναι ταυτόχρονα μια κριτική για τις σημερινές αλλά και ένδειξη εμπιστοσύνης για τις αυριανές, καθώς και για το μοντέρνο άντρα και γυναίκα του αύριο και του μεθαύριο."
η μετάφραση είναι στο γόνατο αλλά κάποιο νόημα πρέπει να βγαίνει.
υ.γ. αλίμονο αν το ίντερνετ μπορούσε να αντικαταστήσει την άμεση ανθρώπινη επαφή. Ούτε λόγος!
Τα χιλιόμετρα όμως είναι πολλά και η απομόνωση ακαριαία - και όλο και περισσότερο βλέπω γύρω μου ανθρώπους που δε μου μοιάζουν σε τίποτα.
μακρυά από το φακελωτικό facebook!
βλέπω τώρα ο μάπας ότι το όνομα του ζωγράφου μοιάζει σατανικά με το όνομα του οικοδεσπότη-μπλόγκερ: αλοίμονο, η συζήτηση για τα χρώματα παίρνει τώρα άλλες διαστάσεις! -όχι δεν ψαρώνω, άλλο το δέος άλλο το ψάρωμα.
ΑπάντησηΔιαγραφήδώσε λινκ, να δούμε κι άλλα.
ζεϊμπέκικος 8 λέει, πού τα κρύβεις τα υπόλοιπα;