Ο μπούσουλας...(8)

Πρώτα, θά΄θελα να πω ότι αυτό που έκανε ο Πάνος Σαββόπουλος με το CD "Οι ρεμπέτισσες του ΄30" είναι μοναδικό στην ιστορία της αρθρογραφίας του ρεμπέτικου. Κανεις άλλος δεν εστίασε επάνω τους πρωτύτερα, μ΄αυτό τον τρόπο. Τo ενδιαφέρον CD's "Women in rebetico" και το ελληνικό του αντίστοιχο με τον άτυχο τίτλο "Οι μεγάλες κυρίες του ρεμπέτικου" είναι κάτι άλλο. Ο Σαββόπουλος μπήκε από μιά άλλη πόρτα στο θέμα και, προφανώς, γι αυτό ενδιαφέρθηκε η Κα Άννα Διαμαντοπούλου.


Τι υλικό έχει στα χέρια του κάποιος που θέλει να κάνει μιά τέτοια δουλιά(με ιώτα);

α. τους δίσκους (τραγούδια, στίχοι)
β. συνεντεύξεις, τα όσα έχουν υπαγορεύσει ή γράψει οι ίδιοι οι ρεμπέτες και η διασταύρωση
των στοιχείων
γ. κείμενα με θέμα τα ρεμπέτικα που γράφτηκαν εκείνη την εποχή και αποσπάσματα από τον
τύπο.
δ. συμπληρωματικές πληροφορίες που δόθηκαν απ΄όσους/ες πρόλαβαν να μιλήσουν και έτυχε
να ερωτηθούν.
Το κύριο όμως υλικό που χρησιμοποιείται είναι οι ίδιοι οι δίσκοι.

Υπάρχει ένας τρόπος, ένας μπούσουλας που ακολουθείται ευρέως. Είναι η μέθοδος της επιλεκτικής ανάσυρσης τραγουδιών και στη συγκεκριμένη περίπτωση θα μπορούσε να είχε εφαρμοστεί έτσι: Σε κάποια τραγούδια μου κάνει εντύπωση το περιεχόμενο των στίχων. Βρίσκω πως υπάρχουν πολλά που οι στίχοι έχουν το ίδιο ή παραπλήσιο θέμα και τηρούν την ίδια στάση. Βρίσκω τα τραγούδια αυτά και συγκροτώ μιά ενότητα. Το θέμα είναι, οι
ρεμπέτισσες του ΄30. Οι στίχοι είναι όλοι γραμένοι από άντρες. Το αναφέρω, το παρακάμπτω.
Τα τραγούδια έχουν τραγουδιστεί από γυναίκες. Οι πληροφορίες γιά τη συντριπτική πλειοψηφία αυτών των γυναικών είναι από έλάχιστες έως μηδαμινές. Δε με προβληματίζει, το παρακάμπτω. Βγάζω συμπέρασμα: αφού αυτό λένε οι στίχοι έτσι και θα συνέβαινε. Ότι δηλαδή οι συνθέτες/στιχουργοί "εικονογραφούσαν" αυτό που έβλεπαν γύρω τους. Εκείνο που δε λαμβάνεται υπόψη είναι τα "παιχνίδια" των στιχουργών, οι υπερμεγενθύνσεις γεγονότων γιά να "βγάλουν λαβράκι", να πουλήσουν. Αυτός ήταν και ο σκοπός, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι οι εικόνες των στίχων είναι, από χέρι, πλαστές. Όταν ο Μάρκος Βαμβακάρης φτιάχνει το τραγούδι "Τραγιάσκες" (1933), έχοντας το στίχο "και οι γκόμενες φορέσανε τραγιάσκες", εννοεί τη γενικότερη υιοθέτηση ανδρικών, μαγκίτικων τρόπων ένδυσης και συμπεριφοράς από κάποιες γυναίκες της πιάτσας. Αυτό δε σημαίνει ότι οι "ελεύθερες" γυναίκες του ΄30 τριγυρνούσαν με μιά τραγιάσκα στο κεφάλι. Το καλύτερο όμως παράδειγμα θα το δείτε στην επόμενη ανάρτηση με τον τίτλο "Γίνομαι άντρας"...

(συνεχίζεται)