Παρασκευή 24 Οκτωβρίου 2008

1. Ο Νούρος στη σκάλα του ύπνου...


Τα μικρά παιδιά στην ηλικία των 3-4 χρονών, όταν τους διηγείσαι ιστορίες σε κοιτούν με ορθάνοιχτα μάτια. Όταν τελειώσει η ιστορία σου πετάνε ένα «πάλι» που σημαίνει, «πες την πάλι απ΄την αρχή» Γιατί; Γιατί χρειάζονται τη συνεχή επανάληψη γιά να εδραιώσουν μέσα τους όλες τις λεπτομέρειες.

Χτες το βράδυ όταν πήγα γιά ύπνο, καταπώς το συνηθίζω, έβαλα τ΄ακουστικά κι ένα απ΄τα CD’s του Νούρου που με οδηγούν στη σκοτεινή και μαλακή σκάλα του ύπνου. Έλεγα, «ποιό να βάλω;» και γιά πολλοστή φορά ξανάβαλα ένα που αρχίζει με το «Όλο ούζο» κι ακολουθεί το «Παιχνιδιάρα μου γλυκειά».

Μού΄πε η φωνή μες το κεφάλι μου, «μα, συνέχεια το ίδιο και το ίδιο ακούς...». Την αγνόησα και έκλεισα το φως...

2. Ο Νούρος στη σκάλα του ύπνου...


Το να περπατάς στους δρόμους μιάς πολύβουης πόλης με ακουστικά και Ipode, επειδή θες νά΄σαι στο δικό σου κόσμο, είναι μιά άμυνα.

Οι Σαλονικιοί/ές και όλοι/ες που μένουν σε επαρχιακές πόλεις, κοντά στη θάλασσα ή σε βουνό, είναι τυχεροί/ές. Δυό βήματα πιό πέρα βρίσκεται η γαλήνη της θάλασσας, η άπλα των ήσυχων χωραφιών. Οι κακότυχοι/ες των πόλεων, ιδιαίτερα της Αθήνας, είναι εγκλωβισμένοι/ες σα ποντίκια.

Το Ipod και τα παρόμοια, είναι μιά λύση. Το επόμενο βήμα θα πρέπει νά΄ναι μιά εφαρμογή virtual reality, σκοτεινά γυαλιά για να διακρίνεις μόνο θαμπές σιλουέτες και να μεταφέρεσαι σ΄ένα κόσμο της αρεσκείας σου. Οι επιλογές, αναρίθμητες...

Το να βάζεις ακουστικά στο κρεβάτι του ύπνου, να κλείνεις το φως, ν΄αφήνεις το ένα σου χέρι να πιάσει μαλακά το άλλο και ν΄αφήσεις το Νούρο να σε κατεβάσει στο σκοτάδι του ύπνου, είναι μιά τελείως άλλη κατάσταση...

3. Ο Νούρος στη σκάλα του ύπνου...


Ο άνθρωπος αυτός είναι « ελεύθερος υπηρεσίας», παναπεί πέθανε στις 26 Μαϊου του 1972. Το μόνο του που έχει απομείνει είναι η βελούδινη, τρεμουλιαστή φωνή του που περνούσε με άνεση από το μαλακό και τρυφερό, σε βαρείς ανδρικούς τόνους. Ότι ήθελε έκανε με τη φωνή του ο Νούρος.

Υπάρχει μιά σειρά από μανέδες που έχουν κάτι πολύ ιδιαίτερο. Πρώτα-πρώτα, είναι επιλεγμένοι συνειδητά. Αυτό δε μου το βγάζει κανείς απ΄το μυαλό. Ο Νούρος διάλεγε τους μανέδες του ο ίδιος. Και διάλεγε αυτούς που τα δίστιχά τους ταίριαζαν με τη ψυχή του, ή τα παράλασσε, ή έφτιαχνε καινούρια δικά του.

Πολλοί έχουνε πει μανέδες. Φωνές υπέροχες, ακονισμένες στην παράδοση, εξασκημένες, υπηρέτησαν αυτό το είδος. Ο Νούρος όμως δε μοιάζει με κανένα τους. Αυτός έκανε το δικό του.
Μέσα στην αίθουσα της φωνοληψίας ήταν με τους δυό μουσικούς του και μυσταγωγούσε. Η έτοιμη τεχνική της φωνής του μπορεί να με ξεγελάει, αλλά μου δίνει πολύ έντονα την εντύπωση ότι έμπαινε σε μιά διάφανη φούσκα κι έθιγε με λακωνικά δίστιχα τα δικά του βάσανα, το δικό του το σεβντά.

Οι χαιρετισμοί στη διάρκεια των τραγουδιών ήταν συνηθισμένο φαινόμενο ανάμεσα στους Μικρασιάτες. Ο Ογδοντάκης, άνθρωπος μερακλής και ανοιχτόκαρδος, τον χαιρετούσε με κέφι, καθώς οργίαζε με το βιολί του. Με προσεκτικό άκουσμα των μανέδων, ξεχωρίζει κανείς εκείνες τις φορές που τον χαιρετούσε με βαθύ θαυμασμό, όπως και κάποιος άλλος που του λέει με σιγαλή φωνή σεβασμού, «γειά σου Νούρο».

Μ΄όλ΄αυτά θέλω, ακόμα μιά φορά, να πω ότι πολλοί απ΄τους Μικρασιάτες χρησιμοποίησαν τη δισκογραφία γιά να περάσουν μηνύματα στους δικούς τους. Άμεσα ή έμμεσα. Έκφρασαν το παράπονό τους, ειρωνεύτηκαν τη μοίρα τους, έριξαν αδιόρατες μπηχτές στους Παλιοελλαδίτες. Ο Νούρος φαίνεται να ήταν μιά μοναχική περίπτωση. Ένας μοναχικός, πετυχημένος, αλλά και βασανισμένος τραγουδιστής.

Του έχω δώσει ένα κήπο στην πόλη που τον γέννησε κι εκεί κάθεται τα βράδυα και λέει τα τραγούδια του, μαζί με το Γιαννάκι, τον Ογδοντάκη. Πίνουν τα ούζα τους, μασουλάν παστουρμάδες και κάποιοι, σα κι εμένα, που έχουν αυτά τα τραγούδια, τα χρησιμοποιούν σα δεκανίκια γιά να μαλακώνουν τις ψυχές τους και να κατεβαίνουν τις σκοτεινές σκάλες του ύπνου...

Φιλική απάντηση σε ανώνυμο επισκέπτη





Φίλε, ελπίζω να μη θυμώσεις που δημοσιεύω το σχόλιό σου στο post «Κόνιαλης». Είσαι καλυμένος από την ανωνυμία. Το κάνω γιατί μου δίνεις την ευκαιρία να ξετυλίξω μιά-δυό σκέψεις.
Γράφεις:

"Όταν ήρθαμε στην Ελλάδα, οι ντόπιοι αρβανιτόβλαχοι μα έλεγαν τούρκους και αούτηδες (στα γκέγκικα μια αλβανική διάλεκτο κακομοίρηδες-μαύρους).
Αι σιχτίρ!
Ελληνική μουσική είναι το ρεμπέτικο όχι τα αλβανικά κλαρίνα και τα τσάμικα.
Καλή δουλειά φιλαράκο".

Διάβασα κάπου το "ξέπλενε το αίμα με νερό, όχι με αίμα".
Μ΄άρεσε. Δε πιστεύω βέβαια σε διάφορα χριστιανικά του είδους, "στρέψε και την άλλη σου παρειά όταν φας ένα χαστούκι".


Σε καταλαβαίνω όμως.
Η Ελλάδα και ο χώρος των Βαλκανίων ήταν πάντα μιά πυριτιδαποθήκη. Σκεφτόμουν όμως πως υπάρχουν δυό ειδών μνήμες.

Η μιά είναι η δυναμιτισμένη. Αυτή που, δοθείσης της ευκαιρίας, ξεσπαθώνει και παίρνει το αίμα της πίσω, ανοίγοντας ένα νέο κύκλο μίσους.

Η άλλη είναι αυτή που, όταν κατασιγάσει ο πόνος και η χολή, βάζει μπροστά μιά διαδικασία επεξεργασίας. Καταστρώνει σχέδια, δημιουργεί το κατάλληλο κλίμα και τις υποδομές γιά να μη ξαναπάθει τα ίδια. Δ ε ξεχνάει όμως. Κρατάει την επεξεργασμένη μνήμη και τη μεταδίνει, με σωστό τρόπο, από γενιά σε γενιά, ώστε να μη την ξαναπάθουν οι επόμενοι/ες.

Γιατί χωρίς μνήμη οι άνθρωποι είναι χαμένοι και ευάλωτοι στην αλλοτρίωση. Αυτό δηλαδή που θέλει η «ανάπτυξη» και η αγορά...

Σάββατο 18 Οκτωβρίου 2008

Βάλε με στην αγκαλιά σου!

http://www.fileden.com/files/2008/6/6/1947074/Vale%20me%20stin%20angalia%20sou.mp3

Ο αισθησιασμός στο "ρεμπέτικο...

Το προηγούμενο μέρος αυτού του γραφτού βρίσκεται στο http://www.rembetiko.gr/forums/showthread.php?p=165557#post165557

Αυτή ήταν η τρίτη έκδοση του τραγουδιού μέσα στον ίδιο χρόνο (1934), πράγμα που σημαίνει ότι το τραγούδι είχε μεγάλη επιτυχία. Απλή η μελωδία, πικάντικοι οι στίχοι, ότι χρειάζεται γιά να γίνει επιτυχία. Ταυτόχρονα, διακρίνεται πεντακάθαρα η ποιότητα της έμπνευσης του δημιουργού. Υπάρχουν δυό ακόμα εκτελέσεις, μιά με το Στελλάκη Περπινιάδη και μιά με τη Ρόζα Εσκενάζι. Και οι δυό είναι καλές, δε συγκρίνονται όμως, κατά τη γνώμη μου, με αυτή της μαγικής και παραγνωρισμένης Μαρίκας Καναροπούλου (Μαρικάκι Μπρουσαλιά).

Περί του αν το τραγούδι είναι αισθησιακό ή όχι, θα μπορούσα να πω, συμβολικά, το εξής: νάστε σίγουροι πως ένα τοτινό αγροτόπαιδο που έβλεπε την "καλή" του "φασκιωμένη" μ΄ένα σωρό ρούχα, είχε πολύ μεγαλύτερες σεξουαλικές διαθέσεις από ΄σήμερα που όλα είναι διάφανα... Ελπίζω να μη παρεξηγηθώ γι αυτό.

Αν , πάντως, δε συμφωνείτε, δε πειράζει. Σας δίνω δυό άλλα παραδείγματα "αισθησιακών" του Βαγγέλη Παπάζογλου, όπου τα πράγματα είναι πιό ξεκάθαρα.

1. Θα στο λύσω (το αίνιγμα) 1936 - Στελλάκης Περπινιάδης
http://www.fileden.com/files/2008/6/6/1947074/02%20Stellakis%20-%20Tha%20sto%20lyso%20%28To%20Aingma%29.mp3

2. Της το βγάλανε - Ρόζα Εσκενάζι, 1935
http://www.fileden.com/files/2008/6/6/1947074/07%20Roza%20Eskenazi%20-%20Tis%20To%20Vgalane.mp3
Τελειώνοντας, προσθέτω τα σχόλια του Παναγ. Κουνάδη από το CD του Β. Παπάζογλου που περιείχε το τραγούδι "Θα στο λύσω (το αίνιγμα).
ΧΙΟΥΜΟΡΙΣΤΙΚΟ ΤΡΑΓΟΥΔΙ ΤΟΥ ΒΑΓΓΕΛΗ ΠΑΠΑΖΟΓΛΟΥ, ΕΝΑ ΑΚΟΜΗ ΜΕ ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΑ ΥΠΟΝΟΟΥΜΕΝΑ, ΙΔΙΑΙΤΕΡΑ ΧΑΡΙΤΩΜΕΝΑ, ΟΠΩΣ ΔΙΑΤΥΠΩΝΟΝΤΑΙ ΣΤΟ ΚΕΙΜΕΝΑ ΤΩΝ ΣΤΙΧΩΝ. ΜΕ ΠΡΟΣΧΗΜΑ ΤΟ ΥΠΟΤΙΘΕΜΕΝΟ ΑΙΝΙΓΜΑ ΓΙΑ «ΛΥΣΗ», Ο «ΠΟΝΗΡΟΣ» ΔΗΜΙΟΥΡΓΟΣ ΕΤΟΙΜΑΖΕΤΑΙ ΝΑ «ΓΔΥΣΕΙ» ΤΟΝ ΕΡΩΤΙΚΟ ΤΟΥ «ΣΤΟΧΟ»
Όχι πως θέλω να κρίνω γενικά το χιούμορ, που είναι ένα είδος αλατοπίπερου της ζωής, αλλά διαφωνώ προσωπικά με τέτοιου είδους "δημοσιογραφικούς" σχολιασμούς και γιά το τραγούδι, και γιά το συνθέτη. Αυτό, από μεγάλο σεβασμό στον Παπάζγλου και στο ρεμπέτικο.
Στο http://elkibra-rebetisses.blogspot.com/2008_03_20_archive.html μπορείτε να δείτε τη δισκογραφία της Μαρίκας Καναροπούλου και ένα αναδημοσιευμένο κείμενο γι αυτήν που μπορεί να σας ενδιαφέρει.